funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja łódzkawięcej na
archidiecezja.lodz.pl
[dostęp: 2013.05.19]
archidiecezja warszawskawięcej na
www.archidiecezja.warszawa.pl
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

08.07.1942

KL Dachauobóz koncentracyjny
dziś: Dachau, rej. Górna Bawaria, kraj Bawaria, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2016.05.30]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja: wycieńczenie i głód

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce
urodzenia

13.01.1888

Dąbrówka Nadolnadziś: gm. Dalików, pow. Poddębice, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
urodzenia

Marcinówdziś: pow. Poddębice, woj. łódzkie, Polska
Dalikówdziś: gm. Dalików, pow. Poddębice, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

28.08.1912 (kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Łęczycywięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BARTKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Bronisław, BĘDKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, BIERNACKIKliknij by wyświetlić biografię Feliks, BRZEZIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Romuald, CHMIELIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan, CHOJNACKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław, CHOMICZEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, CIESIELSKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław Antoni, CZERWIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Wincenty, DOMAGAŁAKliknij by wyświetlić biografię Władysław, DROZDALSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan, DZIUDAKliknij by wyświetlić biografię Józef, FIJAŁKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan, GAJEWICZKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt, GIERCZAKKliknij by wyświetlić biografię Jan, GOSTKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Stefan, GRĘDAKliknij by wyświetlić biografię Mieczysław, GRZELAKKliknij by wyświetlić biografię Władysław, GUZOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław, HAUSERKliknij by wyświetlić biografię Stefan, JABŁOŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Wincenty, JAWORSKIKliknij by wyświetlić biografię Marian, JĘDRZEJCZAKKliknij by wyświetlić biografię Korneliusz, KACZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Dominik, KASPROWICZKliknij by wyświetlić biografię Jan, KASZYCAKliknij by wyświetlić biografię Leon Konstanty, KNAPSKIKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt, KOCHANIAKKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, KONECKIKliknij by wyświetlić biografię Roman, KOZANECKIKliknij by wyświetlić biografię Edmund Eugeniusz, KRUPCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan Aleksander, KUBIŚKliknij by wyświetlić biografię Wojciech, LASKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Ludwik, LEWANDOWICZKliknij by wyświetlić biografię Mieczysław, LISKliknij by wyświetlić biografię Tomasz, MACKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Jan, MIKOŁAJEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt, NOWICKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, PALINCEUSZKliknij by wyświetlić biografię Józef, PATRYCYKliknij by wyświetlić biografię Czesław Aleksander, PAWŁOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Ignacy, PEŁCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef, PERZYNAKliknij by wyświetlić biografię Michał, PYSZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Hipolit, RABIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, RYCHTERKliknij by wyświetlić biografię Leon Tadeusz, SIERADZKIKliknij by wyświetlić biografię Mateusz, SIKORSKIKliknij by wyświetlić biografię Wacław Stefan, SKOCZYLASKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, SKOWROŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Stefan, STAŃCZAKKliknij by wyświetlić biografię Czesław, SZYMAŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, ŚWIDEREKKliknij by wyświetlić biografię Władysław, ŚWITAJSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan Bronisław, WILKKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, WRONOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt, ZYSKKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, ŻWIREKKliknij by wyświetlić biografię Władysław

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

KL Dachau (nr więźnia: 22785Kliknij by wyświetlić biografię): KL Dachau w niemieckiej Bawarii, założony w 1933, stał się głównym niemieckim niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL dla księży katolickich w czasie II wojny światowej: 09.11.1940 Reichsführer‑SS Heinrich Himmler, szef SS, Gestapo i niemieckiej policji, w wyniku interwencji Watykanu, podjął decyzję o przeniesieniu wszystkich duchownych przetrzymywanych w różnych obozach koncentracyjnych do obozu KL Dachau. Pierwsze większe transporty miały miejsce 08.12.1940. W KL Dachau Niemcy więzili ok. 3,000 kapłanów, w tym ok. 1,800 polskich. Kapłanów zmuszano do niewolniczej pracy na tzw. „Plantagach” — niem. „Die Plantage”, największym w Europie, zarządzanym przez ludobójcze SS ogrodzie ziołowym, składającym się z wielu szklarni, budynków laboratoryjnych i ziemi ornej, gdzie prowadzono eksperymenty z noymi lekami naturalnymi — przez wiele godzin, bez przerw, bez ochronnych ubrań, bez pożywienia. Pracowali przy budowach, m.in. krematorium. W barakach więziennych panował głód, szczególnie w latach 1941‑1942, zimą przejmujące zimno a latem nieznośny upał. Więźniowie zapadali na choroby, w szczególności gruźlicę. Na wielu przeprowadzano zbrodnicze „eksperymenty medyczne” — in 11.1942 ok. 20 kapłanów otrzymało zastrzyki z flegmony; od 07.1920 do 05.1944 ok. 120 poddanych zostało eksperymentom malarycznym. Ponad 750 polskich duchownych zostało przez Niemców zamordowanych, w tym wielu zagazowanych w ośrodku eutanacyjnym Scholoss Hartheim w Austrii. System obozów KL Dachau w szczytowym momencie miał ok. 100 podobozów niewolniczej pracy przymusowej — w południowych Niemczech i Austrii. Udokumentowanych zostało ok. 32,000 przypadków śmierci w obozie, tysiące zginęło bez śladu. W momencie oswobodzenia 29.04.1945 przez wojska USA ok. 10,000 na 30,000 więźniów było chorych… (więcej na: www.kz-gedenkstaette-dachau.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.05.30])

KL Sachsenhausen: Przez niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Sachsenhausen, założony na terenach byłej wioski olimpijskiej w 07.1936, przeszły w 1940 setki polskich kapłanów. Zanim zostali przetransportowani to obozu koncentracyjnego KL Dachau, część z nich zginęła w KL Sachsenhausen. W obozie dokonywano zbrodniczych eksperymentów medycznych na więźniach. W latach 1942‑1944 ok. 140 więźniów pracowało nad fałszowaniem funtów brytyjskich, paszportów, wiz, pieczęci i innych dokumentów. Także i innych więźniów wykorzystywano do pracy niewolniczej, m.in. w zakładach lotniczych firmy Heinkel, w fabrykach firm AEG i Siemens. Przeciętnie w obozie przebywało ok. 50,000 więźniów. Razem przez KL Sachsenhausen i jego filie przeszło ponad 200,000, z których zginęły dziesiątki tysięcy. Tuż przed nadejściem Rosjan dokonano masowej ewakuacji obozu i jego filii (razem ok. 80,000 więźniów) na zachód — w tzw. „marszach śmierci” do innych obozów, m.in. do KL Mauthausen‑Gusen oraz KL Bergen‑Belsen. Obóz funkcjonował do 22.04.1945. Po zakończeniu działań wojennych Rosjanie zorganizowali tam tajny obóz dla jeńców niemieckich i „podejrzanych” żołnierzy rosyjskich. (więcej na: www.stiftung-bg.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

Tomaszów: Więzienie i areszt śledczy w Tomaszowie Mazowieckim, na ul. Zapiecek (stąd nazwa — „Zapiecek”) niemieckiej tajnej policji politycznej Gestapo. Miejsce torturorwania i morderstw na ludności polskiej. (więcej na: www.historycy.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05])

Roboty przymusowe w Niemczech: W czasie II wojny światowej Niemcy zmusili ok. 15 milionów ludzi do wykonywania niewolniczej, przymusowej pracy w Niemczech i na terenach okupowanych przez Niemcy. Obowiązek pracy w Generalnym Gubernatorstwie obejmował Polaków do 14 do 60 roku życia. Na terenach włączonych do Niemiec obejmował także dzieci — na terenie Warthegau (pl. Kraj Warty — Wielkopolska) od 12 lat. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07])

Łapanka: Zatrzymywanie przez Niemców na ulicach okupowanych polskich miast większej liczby przypadkowych przechodniów w celu uwięzienia ich (co niekiedy kończyło się publicznymi egzekucjami), przesiedlenia, umieszczenia w obozach koncentracyjnych bądź skierowania na przymusowe roboty do Niemiec. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.04.18])

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‑aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
archidiecezja.lodz.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], dziwoszbogdan.republika.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], arolsen-archives.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], www.ceeol.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], www.ipgs.usKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.nsj.rodzina.netKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.nsj.rodzina.netKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.nsj.rodzina.netKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], www.katedra.lodz.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.06]