funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja płockawięcej na
www.diecezjaplocka.pl
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiegowięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]

data i miejsce
śmierci

10.03.1945

KL Stutthofobóz koncentracyjny
dziś: Sztutowo, gm. Sztutowo, pow. Nowy Dwór Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja: wycieńczenie i głód

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce
urodzenia

27.02.1892

Turza Wilczadziś: gm. Tłuchowo, pow. Lipno, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

alt. daty i miejsca
urodzenia

26.02.1892

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

17.06.1916 (katedra płockawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BOLTKliknij by wyświetlić biografię Feliks, BORKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Paweł, BRZEZIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Paweł Jan, CZAPLEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan Brunon, DOMACHOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef, FARULEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Tadeusz, GÓRECKIKliknij by wyświetlić biografię Marian, GRABOWSKI–WIDŁAKKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, GUMPERTKliknij by wyświetlić biografię Stefan Edward, KALINOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni, KARBAUMKliknij by wyświetlić biografię Ernest, KOMOROWSKIKliknij by wyświetlić biografię Bronisław, KREFFTKliknij by wyświetlić biografię Konstantyn Franciszek, KUBICKIKliknij by wyświetlić biografię Telesfor, LESIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Aleksy, LESIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan, ŁĘGOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław Leonard, MALINOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Tadeusz, MAŁKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Juliusz, MAŃKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Alfons, MATERNICKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław, MAZELLAKliknij by wyświetlić biografię Jan, NIEMIRKliknij by wyświetlić biografię Józef, OSSOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Walerian, POŁOMSKIKliknij by wyświetlić biografię Leon, RODZIŃSKAKliknij by wyświetlić biografię Stanisława (s. Maria Julia), ROGACZEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, RÓŻYCKIKliknij by wyświetlić biografię Mieczysław, RYGLEWICZKliknij by wyświetlić biografię Jan, SĄDECKIKliknij by wyświetlić biografię Bernard, SARNOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef, SCHULZKliknij by wyświetlić biografię Alfons Wacław, SEPEŁOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Wacław, SMOLEŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Bronisław, SROKAKliknij by wyświetlić biografię Leon Florian, SZWEDOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Ignacy Mieczysław, SZYMAŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan Damazy, SZYMAŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław, WIECKIKliknij by wyświetlić biografię Bernard Antoni, WILMOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

KL Stutthof (nr więźnia: 50525Kliknij by wyświetlić biografię): W niemieckim niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Stutthof (ówcześnie na terenie Wschodnich Prus należących do Niemiec, dziś: wieś Sztutowo), którego budowę rozpoczęto 02.09.1939, w dzień po niemieckim ataku na Polskę i rozpoczęciu II wojny światowej, Niemcy przetrzymywali razem ok. 110,000‑127,000 osób pochodzących z 28 krajów, w tym 49,000 kobiet i dzieci. Zamordowali ok. 65,000 osób. W dniach 25.01‑27.04. 1945, wobec nacierającej armii rosyjskiej, Niemcy przeprowadzili ewakuację obozu. 09.05.1945, gdy na teren obozu wtargnęli żołnierze rosyjskim, było w nim tylko 100 więźniów. W początkowym okresie (1939‑1940) w KL Stutthof przetrzymywano księży z obszaru Pomorza, by później wysłać ich do obozu koncentracyjnego KL Dachau. Część została zamordowana już w KL Stutthof lub okolicy (na przykład w lesie Stegna). Także w późniejszym czasie wśród więźniów pojawiali się duchowni. (więcej na: www.stutthof.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06])

Płock: W obecnej lokalizacji więzienie w Płocku zbudowali w 1803 Prusacy (Płock po III rozbiorze Polski znalazł się początkowo w zaborze pruskim). Od 1815 funkcjonowało jako więzienie rosyjskie (przetrzymywano w nim m.in. powstańców listopadowych). W czasie II wojny światowej, podczas okupacji niemieckiej — Płock znalazł się w tzw. niem. Regierungsbezirk Zichenau (pl. rejencja ciechanowska), wchodzącej w skład niem. Provinz Ostpreußen (pl. prowincja Prusy Wschodnie) — zarządzane przez Niemców. Areszt niemieckiej policji politycznej Gestapo znajdował się w innym miejscu — początkowo w piwnicach obecnego ratusza w Płocku. Od 1941 przeniesiono go — jako więzienie śledcze — do budynku przy ul. 1 Maja, zbudowanego w 1905. Wielu z polskich więźniów przewożono następnie do niemieckich obozów koncentracyjnych, głównie KL Soldau, gdzie ponieśli śmierć. Po niemieckiej klęsce areszt przejęli Rosjan, a potem polscy komunaziści na usługach rosyjskiego KGB, i prawd. dokonywali w nim skrytobójczych mordów na b. żołnierzach Polskiego Państwa Podziemnego. W 1991 główne więzienie odwiedził Papież św. Jan Paweł II, który powiedział do osadzonych: „Jesteście skazani, ale nie potępieni”.

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
martyrologium.w.interia.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.tluchowo.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19], www.plock24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04]
bibliograficzne:
„Martyrologium duchowieństwa diecezji płockiej w latach II wojny światowej 1939‑1945”, ks. Michał Marian Grzybowski, Włocławek–Płock 2002
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
martyrologium.w.interia.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23]