Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
PASTWA
imiona
Antoni
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja chełmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2012.11.23]
akademickie wyróżnienia
doktor prawa kanonicznego
data i miejsce
śmierci
11.11.1939
Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
alt. daty i miejsca
śmierci
17.11.1939, 27.11.1939
szczegóły śmierci
Podczas I wojny światowej powołany w 09.1917 do armii niemieckiej. Służył w Malborku i do zakończenia wojny w 11.1918 na froncie francuskim.
Prawd. po przejęciu przez Polskę w 01‑02.1920 Pomorza — na mocy traktatu wersalskiego podpisanego 26.06.1919, który w życie wszedł 10.01.1920 — wstąpił do Wojska Polskiego (prawd. jednego z oddziałów dowodzonego przez gen. Józefa Hallera Frontu Pomorskiego).
Służył, jako ochotnik, w nowo uformowanym 16. Pułku Artylerii. 19‑20.05.1920 pułk przedyslokowano do Grudziądza, ówczesnej siedziby Dowództwa Okręgu Generalnego Pomorze. Następnie w trakcie wojny polsko–rosyjskiej 1919‑1921 i jej najważniejszej, zwycięskiej dla Polski bitwie pod Warszawą (zwanej „Cudem nad Wisłą”) pułk walczył m.in. w składzie 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty pod Nieświeżem i Słuckiem na Białorusi.
Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców 05.09.1939 — ostentacyjnie za odprawienie uroczystej Mszy św. w intencji polskich żołnierzy, którzy ponieśli śmierć podczas obrony Grudziądza przed niemieckim atakiem (Grudziądz, po czterodniowej zaciekłej obronie, Niemcy zdobyli 04.09.1939, czyli dzień wcześniej).
Przetrzymywany w więzieniu w Grudziądzu.
Przeniesiony do aresztu VSH Graudenz w budynku Internatu Kresowego.
Stamtąd prawd. 11.11.1939 wywieziony w gronie ok. 25 więźniów, w tym ks. Jana Klundera, ks. Antoniego Sobisza i ks. Jana Rogalskiego, 7. nauczycieli i 4. kobiet i zamordowany w fortach w Grudziądzu (na terenie Cytadeli lub Księżych Gór).
przyczyna śmierci
zbiorowy mord
sprawstwo
Niemcy
data i miejsce
urodzenia
02.10.1898
Klaskawadziś: gm. Czersk, pow. Chojnice, woj. pomorskie, Polska
więcej na
en.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
14.06.1924 (kaplica pw. św. Barbary Seminarium Duchownego w Pelpliniewięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])
szczegóły posługi
1936 – 1939
proboszcz — Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy (farna) ⋄ dekanat RK Grudziądz / Łasinnazwy/siedziby dekanatu
dziś: woj. kujawsko–pomorskie, Polska — także: członek diecezjalnej łac. „Consilium a Vigilantia” (pl. Komisja ds. Czuwania nad Moralnością)
1934 – 1936
kuratus/rektor/ekspozyt — Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ kuracja RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Grudziądz / Łasinnazwy/siedziby dekanatu
dziś: woj. kujawsko–pomorskie, Polska — tytularny proboszcz
1933 – 1934
wikariusz — Toruńdziś: pow. Toruń miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty ⋄ dekanat RK Toruńdziś: pow. Toruń miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
1933
wikariusz — Błędowodziś: gm. Płużnica, pow. Wąbrzeźno, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Wąbrzeźnodziś: gm. Wąbrzeźno miasto, pow. Wąbrzeźno, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
1929 – 1933
doktorant — Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ prawo kanoniczne, Wydział Teologii Katolickiej, [Uniwersytet Warszawski (od 1945) / Uniwersytet w konspiracji (1939‑1945) / Uniwersytet im. Józefa Piłsudskiego (1935‑1939) / Uniwersytet Warszawski (1915‑1935) / Cesarski Uniwersytet Warszawski (1870‑1915)] — rozprawa doktorska pt. „Przeszkoda małżeńska zbrodni w prawie kanonicznym” (prawd.), publiczna obrona 11.02.1933 — artykuły opublikowane na podstawie pracy doktorskiej to m.in. „Zbrodnia małżeńska jak przeszkoda pokuty w dawnym prawie kościelnym” (1932), „Przeszkoda małżeńska zbrodni, Can. 1075” (1933), „Sterylizacja a prawo moralne” (1934); także: młodszy asystent przy katedrze w Warszawie (1931‑1933)
1927 – 1932
członkostwo — Toruńdziś: pow. Toruń miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ Towarzystwo Naukowe
1925 – 1929
wikariusz — Pelplindziś: gm. Pelplin, pow. Tczew, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ katedra RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
1926 – 1929
kapelan — ordynariusza diecezji chełmińskiej — także: sekretarz
1926 – 1929
notariusz — Pelplindziś: gm. Pelplin, pow. Tczew, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Biskupi Sąd Diecezjalny
1925 – 1929
nauczyciel — Pelplindziś: gm. Pelplin, pow. Tczew, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Collegium Marianum
1924 – 1925
wikariusz — Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy (farna) ⋄ dekanat RK Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1920 – 1924
student — Pelplindziś: gm. Pelplin, pow. Tczew, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
inni związani
szczegółami śmierci
BIELEŃKliknij by wyświetlić biografię Antoni, BOJUŁKAKliknij by wyświetlić biografię Bronisław Franciszek, GOŁĘBIEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef, KLUNDERKliknij by wyświetlić biografię Jan, NAGÓRSKIKliknij by wyświetlić biografię Edmund, SOBISZKliknij by wyświetlić biografię Antoni, WOLSKIKliknij by wyświetlić biografię Wacław
miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)
Grudziądz‑Twierdza: Na terenie wojskowych fortów Twierdzy Grudziądz — głównie tzw. Księżych Gór, ale także na terenie Cytadeli — na obrzeżach Grudziądza, od 10.1939 do 12.1939 Niemcy, w ramach «Intelligenzaktion», zamordowali w zbiorowych egzekucjach kilkuset Polaków z okolic Grudziądza, w większości polskiej inteligencji. Największe mordy, dokonywane przez specjalną jednostkę Einsatzkommando 16, operującą w okolicach Grudziądza od 26.09.1939, i miejscowy Volksdeutscher Selbstschutz (oddziały niemieckiej „samoobrony”), miały miejsce po 19.10.1939, gdy Grudziądz odwiedził Albert Forster, namiestnik namiestnik Okręgu Rzeszy Gdańsk — Prusy Zachodnie, i oświadczył, że „Prowincja Gdańsk — Prusy Zachodnie ma w krótkim czasie stać się stuprocentowo niemiecka, a Polacy nie mają tu czego szukać i powinni zostać wyrzuceni”, oraz dodał: „na ulicach tego miasta nie widać jeszcze polskiej krwi”. W Księżych Górach egzekucje obywały się wczesnym rankiem i wieczorem, a skazanych przywożono partiami, w dwóch autach, po około trzydzieści osób w każdym. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13])
VSH Graudenz: W ramach «Intelligenzaktion» — akcji eksterminacji polskiej inteligencji na Pomorzu — Niemcy początkowo w 09.1939 przetrzymywali więźniów w więzieniu sądowym w Grudziądzu. Po jego przepełnieniu ludobójcza niemiecka paramilitarna organizacja Volksdeutscher Selbstschutz — decyzję o utworzeniu Selbstschutzu na ziemiach polskich zajętych przez wojska niemieckie podjęto w Berlinie 08‑10.09.1939 na konferencji pod kierownictwem Reichsführera‑SS Heinricha Himmlera (rozkaz powołaniowy pochodzi z 20.09.1939), a powstające chaotycznie oddziały zostały bezpośrednio podporządkowane oficerom ludobójczej organizacji SS — zorganizowała niem. Volksdeutscher Selbstschutzhaft (pl. areszt Volksdeutscher Selbstschutz) VSH w budynku tzw. Internatu Kresowego przy ul. Chopina (w którym przed niemiecką inwazją, 31.03. 1937, mieszkało 97 chłopców). Przeszło przezeń ok. 4,000‑5,000 Polaków, w tym ok. 150 księży i ok. 100 nauczycieli i uczniów miejscowego seminarium nauczycielskiego. Większość zamordowano w pobliskich lasach (Księże Góry, Mniszek‑Grupa), część przewieziono następnie do obozów koncentracyjnych, a 200 chłopców — mieszkańców internatu — po pewnym czasie wywieziono na roboty przymusowe do Niemiec. Oczywiście zgodnie z „niemieckim prawem” — w obozie działał doraźny sąd kapturowy Volksdeutscher Selbstschutz, który „wydawał wyroki” decydując o losie więzionych Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13])
«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‑aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])
Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Wojna polsko‑rosyjska 1919‑1921: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])
źródła
osobowe:
niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.kolegiata.twoje-miasto.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13], www.niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13]
bibliograficzne:
„Słownik biograficzny kapłanów wyświęconych w latach 1921‑1945 pracujących w diecezji chełmińskiej”, ks. prof. Anastazy Nadolny, wyd. Bernardinum 2021
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
kpbc.ukw.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.02.24], gdansk.ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.10.02]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E-majlową
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: PASTWA Antoni
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu