funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja lubelskawięcej na
diecezja.lublin.pl
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

03.09.1945

Potok Górnydawn.: Potok Ordynacki
dziś: gm. Potok Górny, pow. Biłgoraj, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.08.20]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Polacy (?)

data i miejsce
urodzenia

23.08.1875

Zaklikówdziś: gm. Zaklików, pow. Stalowa Wola, woj. podkarpackie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

1898

szczegóły posługi

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

DL Zamosc: niem. „Gefangenen Durchgangslager Sicherheitspol Zamosc” (pl. „Jeniecki Obóz Przejściowy Policji Bezpieczeństwa”) — przejściowy niemiecki obóz koncentracyjny, więzienie i areszt śledczy dla ludności Zamojszczyzny (w tym wielu dzieci), założony 19.06.1940 w Rotundzie, dawnej fortyfikacji zbudowanej przez zaborcę rosyjskiego w XIX w., w której naokoło dziedzińca utworzono 20 cel o powierzchni 20m2 każda. Początkowo przetrzymywano w nim Polaków aresztowanych w ramach niem. „Außerordentliche Befriedungsaktion” (pl. „Nadzwyczajna Akcja Pacyfikacyjna”), czyli «AB‑aktion» — części ludobójczej akcji eksterminacyjnej polskiej inteligencji niem. «Intelligenzaktion» — na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Następnie wywieziono ich do obozów koncentracyjnych KL Sachsenhausen i KL Dachau. Później więziono m.in. członków polskiego ruchu oporu (przedstawicieli Polskiego Państwa Podziemnego). Przetrzymywanych bito i torturowano. Od 1942 miejsce zbiorowych egzekucji wielu Polaków — wcześniej przeprowadzano egzekucje indywidalne. Razem w DL Zamosc Niemcy przetrzymywali ok. 50,000 Polaków, i zamordowali ok. 6,000‑8,000 z nich. Od 1943 Niemcy rozpoczęli odkopywanie grobów i palenie zwłok, a ich prochy zrzucano do fosy‑rzeczki wokół budynku Rutundy. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05], www.sztetl.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05])

DL Biłgoraj: niem. Durchgangslager Biłgoraj (pl. obóz przejściowy), założony przez Niemców w 04.1944 dla wysiedlanej, pacyfikowanej ludności Zamojszczyzny, rosyjskich i komunistycznych oddziałów zafrontowych (zrzucanych przez zbliżających się Rosjan) oraz polskich partyzantów (część Polskiego Państwa Podziemnego), schwytanych podczas niemieckich akcji antypartyzanckich Sturmwind I i Sturmwind II w lasach janowskich i Puszczy Solskiej. Przez obóz przeszło ok. 15 000 ludzi, przetrzymywanych pod gołym niebem i na gołej ziemi. Działał do 07.1944 i nadejścia Rosjan. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.08.21])

DL Zwierzyniec: niem. Durchgangslager Zwierzyniec (pl. obóz przejściowy), zorganizowany przez Niemców w 1940. Początkowo przetrzymywano w nim Polaków przeznaczonych do niewolniczych robót przymusowych w Niemczech. Od 1942 do 1943 niem. Aussiedlerlager (pl. obóz przesiedleńczy) — przetrzymywano w nim wysiedlonych mieszkańców Zamojszczyzny w ramach «Aktion Zamość» (pl. Akcja Zamość), która objęła łącznie 100‑110 tys. wysiedlonych Polaków, w tym ok. 30,000 dzieci (ludobójczy rabunek dzieci przeznaczonych do zniemczenia). Przeciętnie w obozie przytrzymywano ok. 15,000 osób. Razem przeszło przezeń ok. 24,000 osób — mężczyzn, kobiet i dzieci. W obozie dokonywano selekcji na 5 kategorii osób: „WE” — o nordyckich „cechach rasowych”, przeznaczone do „ponownego zniemczenia” — kierowane do obozu specjalnego w Łodzi; „AA” — kierowane do niewolniczej pracy przymusowej, głównie w Niemczech; „KI” — dzieci do lat 14, przeznaczone do zniemczenia w Niemczech; „KL” — przeznaczone do obozów koncentracyjnych, głównie KL Majdanek i KL Auschwitz (ok. 21%); „RD”— pow. 60 lat i inne do pracy u nowych, niemieckich kolonistów. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07])

«Aktion Zamość»: 27.11.1942 Niemcy rozpoczęli «Aktion Zamość» — szereg akcji wysiedleńczych ludności polskiej i pacyfikacyjnych wsi polskich przeprowadzonych na Zamojszczyźnie, na terenie okupowanego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa, w ramach GPO niem. Generalplan Ost (pl. Generalny Plan Wschodni), czyli niemieckiego planu osiedleńczego i germanizacyjnego terytoriów Europy Środkowo‑Wschodniej i Wschodniej. Do 08.1943 objęto nią łącznie 100,000‑110,000 wysiedlonych Polaków, w tym 30,000 dzieci (część odebrano rodzicom i przeznaczono do przymusowej germanizacji w rodzinach niemieckich) — większość przeszła przez specjalny niem. UWZ Lager Zamość (pl. obóz przesiedleńczy w Zamościu), gdzie dokonywano selekcji, e.g. dzieci odseparowane od rodziców — grupa IV. Na miejsce wysiedlonych zamierzano osiedlić 60,000 kolonistów niemieckich przesiedlonych z Besarabii, Ukrainy, Bośni, Serbii, Słowenii i Rosji. W pierwszej fazie (28.11.1942‑03.1943) wysiedlono 116 wiosek — wysiedleń dokonywały jednostki niem. Schutzpolizei lub żandarmerii, z pomocą kolaborującej z Niemcami Ukraińskiej Policji Pomocniczej; w drugiej, w ramach tzw. Aktion Werwolf (06.1943‑08.1943) — 171 wiosek — wysiedlenia nadzorowały jednostki Wehrmachtu i Waffen‑SS, wspomagane przez pracowników UWZ Lager Zamość. Na skutek działań polskiego ruchu oporu — w czasie tzw. powstania zamojskiego polscy partyzanci stoczyli kilka dużych bitew z przeważającymi siłami niemieckimi — na 696 planowanych osad zdołano wysiedlić 293 wioski. Część wsi zasiedlono przesiedlanymi Ukraińcami — w ramach tzw. Ukraineraktion — pod kontrolą m.in. kolaborujących z Niemcami Ukraińskich Komitetów Pomocy. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07], journals.umcs.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.08.20])

Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno‑terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Powstała w rezultacie paktu Ribbentrop‑Mołotow w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec (także wówczas zwana Generalnym Gubernatorstwem). Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Od 07.1941 w jego skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.miesiecznik.znak.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.08.14], www.niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.08.14]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
commons.wikimedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.06.05], commons.wikimedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.06.05]