funkcja

kapłan eparchialny

wyznanie

Ukraiński Kościół greckokatolicki GKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

diecezja / prowincja

eparchia GK przemyskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

honorowe wyróżnienia

kanonikwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14]

narodowość

ukraińska

data i miejsce
śmierci

08.06.1952

ITŁ DubrawŁagsieć obozów pracy niewolniczej GuŁAG
dziś: rep. Mordowii, Rosja
więcej na
ru.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.19]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce
urodzenia

09.09.1878

Starzawadziś: grom. Chyrów miasto, rej. Sambor, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.03.02]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

04.09.1910 (greckokatolicka katedra przemyskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

MEKIELITAKliknij by wyświetlić biografię Piotr, MARUSZCZAKKliknij by wyświetlić biografię Włodzimierz, OCZABRUKKliknij by wyświetlić biografię Emilian, CEHELSKIKliknij by wyświetlić biografię Mikołaj Sawa Jozafat, CIELISZCZUKKliknij by wyświetlić biografię Dionizy, CZECHOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Stefan, DAWIDZIUKKliknij by wyświetlić biografię Teodor, HORCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Omelian, TEODOROWICZ–POLIAŃSKAKliknij by wyświetlić biografię Maria (s. Monika)

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

ITŁ DubrawŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‑Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Дубравный (pl. Dubrawnyj) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) —z siedzibą w miejscowości Jawas w rep. Mordowia. Założony 28.02.1948, na miejsce obozu ITŁ TiemŁag, i do 1954 funkcjonujący także jako ros. Особый лагерь (pl. Obóz specjalny) GUŁAG nr 3. Więźniowie niewolniczo pracowali przy obsłudze zbudowanego przez więźniów ITŁ TiemŁag Tiemnikowskiego kombinatu przemysłowego: szwalniach, zakładach obróbki drewna (e.g. produkcja mebli), fabrykach produkcji materiałów budowlanych (cegieł, płytek, wapna, kamienia budowlanego), linii kolejowych, zakładach energetycznych, przy wydobyciu torfu, zakładach chemii drzewnej, etc. W szczytowym okresie — do śmierci 05.03.1953 rosyjskiego socjalistycznego przywódcy, Józefa Stalina — przetrzymywano w nim ok. 26,000 więźniów: e.g. 23,273 (01.01.1949); 23,532 (01.01.1950); 23,541 (01.01.1951); 25,616 (01.01.1952); 20,680 (01.01.1953); 16,980 (01.01.1954). Formalnie zakończył działalność w 1960, ale i później przetrzymywano w nim więźniów politycznych — wśród nich wielu ukraińskich kapłanów i rosyjskich dysydentów — aż do ostatecznego zamknięcia w 2. połowie lat 1980. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

OsobŁags: Na podstawie dekretu Nr 416‑159сс rosyjskiego rządu z 21.02.1948 rosyjska zbrodnicza organizacja MWD (następca NKWD) utworzyła 28.02.1948 — dekretem No 00219 — wydzieloną sieć obozów w ramach systemu Gułag dla „specjalnej grupy” więźniów politycznych, skazanych z Art. 58 Kodeksu Karnego (mówiącego o „wrogach ludu”, z oskarżenia o zdradę, szpiegostwo, terroryzm, etc.) Początkowo do grupy obozów wchodziły obozy koncentracyjne ITŁ MinŁag, ITŁ GorŁag, ITŁ DubrawŁag, ITŁ StepŁag i ITŁ BerŁag. Później dołączono następne: ITŁ RieczŁag, ITŁ OzierŁag, ITŁ PesczanŁag, ITŁ ŁugŁag, ITŁ KamyszŁag, ITŁ DalŁag, ITŁ WodorazDelŁag. Po śmierci w 1953 rosyjskiego przywódcy socjalistycznego, Józefa Stalina, miały w nim miejsce trzy największe bunty w historii Gułagu: powstanie norylskie, powstanie workuckie i powstanie w Kengir. Ok. 1954 obozy przekształcono w standardowe obozy korekcyjne. (więcej na: en.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.01.26])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‑трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‑Bałtycki (1931‑1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‑каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Drohobycz (więzienia): Przed wybuchem II wojny światowej w 09.1939 w Drohobyczu przy ul. Truskawieckiej funkcjonowało nowoczesne więzienie karne, w którym przetrzymywano ok. 1,200‑1,500 osób. Po rozpoczęciu w 09.1939 pierwszej okupacji rosyjskiej przy ul. Stryjskiej powstał areszt rosyjskiej ludobójczej organizacji NKWD (przy regionalnej dyrekcji NKWD). Tam w 06.1941, po niemiecki ataku na uprzedniego sojusznika, Rosjan, NKWD dokonało ludobójczej masakry więźniów. Po klęsce Niemiec i rozpoczęciu w 1944 kolejnej okupacji rosyjskiej NKWD powróciło do tych samych budynków i ponownie zorganizowano tam areszt, w którym przetrzymywano i przesłuchiwano setki i tysiące osób podejrzanych o wrogość do Rosji. Areszt zamknięto w 1959. Więzienie przy ul. Truskawickiej funkcjonowało przez cały okres II wojny światowej, zarówno podczas okupacji rosyjskiej jak i niemieckiej, funkcjonowało i później i funkcjonuje do dnia dzisiejszego. (więcej na: btx.home.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.04.04])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

IL Talerhof: Obóz internowania (niem. Interniertenlager Thalerhof) dla Rusinów i Łemków z Galicji i Bukowiny, oskarżonych o „moskalofilstwo”, utworzony przez walczące z Carskim Imperium Rosyjskim Cesarstwo Austro‑Węgierskie, zorganizowany k. Grazu w Austrii (na terenie dziś zajmowanym przez lotnisko Graz), funkcjonujący w czasie I wojny światowej, od 04.09.1914 do ok. 10.05.1917. Razem przetrzymywano w nim od 14,000 do 20,000 więźniów, w tym ponad 350 kapłanów Kościoła Greckokatolickiego. W obozie panowały bardzo ciężkie warunki. W pierwszym roku nie było nawet baraków i internowani spać mieli na gołej ziemi. Zanotowano przypadki epidemi tyfusu i cholery. Austriacy odnotowali 1,757 wypadków śmierci. Inne źródła mówią o ok. 3,000 ofiar. Zdarzały się egzekucje. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
dlibra.kul.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.26]
bibliograficzne:
„Duchowieństwo Eparchii Przemyskiej i Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny”, Bogdan Prach, Wydawnictwo Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego, Lwów 2015