funkcja

ojciec zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

zakon

Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (misjonarze oblaci - OMI)
więcej na: www.oblaci.pl [dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce śmierci

10.09.1941

KL Auschwitz
Oświęcim, gm. Oświęcim, pow. Oświęcim, woj. małopolskie, Polska

alt. daty i miejsca śmierci

21.09.1941

szczegóły śmierci

Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej aresztowany 30.04.1940 przez Niemców. Torturowany. Zwolniony po 8 dniach. Aresztowany przez Niemców ponownie 09.07.1941, m.in. wraz z bratem, o. Pawłem Kulawym. Przetrzymywany w więzieniu w Kielcach. Stamtąd 30.07.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie zginął; w szpitalu obozowym.

przyczyna śmierci

eksterminacja: wycieńczenie i głód

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

15.05.1872

Leśnica
pow. Strzelce Opolskie, woj. opolskie, Polska

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

15.08.1893 (Ottawa)

szczegóły posługi

zakonnik domu zakonnego Święty Krzyż (1936‑9) — misjonarz ludowy, b. zakonnik domów zakonnych w Polsce (1927‑36) — misjonarz ludowy, b. zakonnik/misjonarz w Kanadzie i USA (1925‑7) — m.in. kolektor wsparcia dla polskiej prowincji, b. superior domów misyjnych – junioratów – w Lublińcu (1922‑5), Krotoszynie (1920‑2), b. zakonnik w Niemczech (1904‑19) — misjonarz i kapłan polskich emigrantów zarobkowych, b. zakonnik wikariatu św. Bonifacego w Kanadzie (1899‑1904), b. działacz plebiscytowy na rzecz polskości Śląska, b. student teologii i filozofii w Ottawie w Kanadzie (do 1898), w Zgromadzeniu w Holandii od 1892

inni związani szczegółami śmierci

BARTOSZ Czesław, FINC Jan, KULAWY Paweł, LESZCZYK Antoni, PAWOŁEK Jan

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

KL Auschwitz (nr więźnia: 19060): Niemiecki obóz koncentracyjny (niem. Konzentrationslager) i obóz zagłady (niem. Vernichtungslager) KL Auschwitz w okolicy Oświęcimia, założony przez Niemców 27.01.1940 na ówczesnym terytorium Niemiec (najpierw w niem. Provinz Schlesien — Prowincji Śląsk; a od 1941 niem. Provinz Oberschlesien — Prowincja Górny Śląsk). KL Auschwitz był początkowo obozem głównie dla Polaków, od 1942 stał się miejscem zagłady europejskich Żydów. W skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Auschwitz wchodził znajdujący się zaraz obok obóz zagłady (niem. Vernichtungslager) KL Auschwitz II Birkenau, gdzie Niemcy zamordowali nawet do ponad miliona ludzi, głównie Żydów, w komorach gazowych. Przez KL Auschwitz przeszło ponad 400 kapłanów i osób zakonnych, z których ok. 40% zostało zamordowanych (większość z nich to Polacy). (więcej na: en.auschwitz.org.pl [dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.pl [dostęp: 2013.07.06])

Kielce: Więzienie przy ul. Zamkowej w Kielcach założono w latach 1826‑8. W 09.1939, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej przejęli je Niemcy. Początkowo wykorzystane jako obóz jeniecki, a później jako więzienie niemieckiej policji politycznej Gestapo. Do 1945 przez więzienie przeszło ok. 16,000 więźniów. Jednorazowo przebywało w nim ok. 2,000 ludzi, przy pojemności ok. 400 osób. Więźniowie, w strasznej ciasnocie, byli głodzeni, maltretowani i mordowani na terenie więzienia, wywożeni na rozstrzelanie, do niemieckich obozów koncentracyjnych lub na przymusowe roboty. Kaplicę więzienną Niemcy zamienili na izbę tortur. Jednocześnie od 08.1941 (po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan) do jesieni 1944 w tzw. barakach Fijałkowskiego w Kielcach, w części zwanej Bukówka, Niemcy założyli obóz dla jeńców rosyjskich (oddział Stalagu XII C „Kamienna” w Skarżysko–Kamienna, a później Stalagu 367 Częstochowa). Według jednego ze świadectw w 09.1941 sprowadzono pierwszych 100 jeńców, po tygodniu kolejne 4,500, a po następnych dwóch 5,000. Później dowożono jeńców w grupach po 500‑1,000 osób. Razem w obozie przetrzywano ok. 15,000‑20,000 rosyjskich jeńców. Jeńcy niewolniczo pracowali przy wyrębie drzew, kopaniu rowów irygacyjnych, na bocznicy kolejowej. Otrzymywali głodowe racje (w rezultacie miały miejsce akty kanibalizmu). Spali w nieogrzewanych barakach. Byli bici i torturowani (np. za pomocą drewnianych kijów). Nie było opieki medycznej. Za byle przewinienie groziła egzekucja. Obozem zarządzał Niemiec mają do pomocy obozową milicję, głównie ukraińską. Uratowało się kilkuset więźniów, których na jesieni 1944 wywieziono do innych obozów. Od 1945 kieleckim więzieniem zarządzali rosyjscy komunaziści. Do 1956 przetrzymywano w nim wielu więźniów politycznych, e.g. działaczy byłej niepodległościowej Armii Krajowej AK czy Narodowych Sił Zbrojnych NSZ (część Polskiego Państwa Podziemnego). 04‑05.1945 polskie podziemie niepodległościowe, dowodzone przez mjr Antoniego Hedę, dokonało ataku na więzienie i uwolniło ok. 700 osób. (więcej na: www.facebook.com [dostęp: 2013.08.17])

Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno–terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Do 31.07.1940 zwane formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Od 07.1941 w jego skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.12.04])

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.12.04], pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
pl.auschwitz.org [dostęp: 2012.11.23], dl.dropboxusercontent.com [dostęp: 2014.10.31], www.omiworld.org [dostęp: 2018.10.04], www.k-k.pl [dostęp: 2013.12.04], www.pan-ol.lublin.pl [dostęp: 2013.05.19]
oryginalnych zdjęć:
strzelno3.bloog.pl [dostęp: 2013.08.10]