data beatyfikacji

17.10.1971

Paweł VI

data kanonizacji

10.10.1982

Jan Paweł II

funkcja

ojciec zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

zakon

Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanie konwentualni, franciszkanie czarni - OFMConv)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

prowincja Matki Bożej Niepokalanej OFMConv
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.08.18]

akademickie wyróżnienia

doktor filozofii
doktor teologii

data i miejsce śmierci

14.08.1941

KL Auschwitz
Oświęcim, gm. Oświęcim, pow. Oświęcim, woj. małopolskie, Polska

szczegóły śmierci

Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców 19.09.1939 w Niepokalanowie. Więziony w obozach jenieckim (w Lamsdorf, od 22.09.1939 w Amtitz i od 09.11.1939 w Schildberg). Zwolniony 08.12.1939. Następnie 17.02.1941 aresztowany przez Niemców ponownie — m.in. za ukrywanie ponad 1,500 Żydów w budynkach klasztornych w Niepokalanowie. Przetrzymywany w więzieniu Pawiak w Warszawie, skąd 28.05.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie zginął — dobrowolnie zgłosił się w zamian za osobę skazaną na śmierć w bunkrze glodowym, gdzie w końcu został zamordowany zastrzykiem z fenolu.

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

08.01.1894

Zduńska Wola
pow. Zduńska Wola, woj. łódzkie, Polska

śluby zakonne

05.09.1911 (czasowe)
01.11.1914 (wieczyste)

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

28.04.1918 (kościół pw. św. Andrzeja w Dolinie w Rzymie)

szczegóły posługi

gwardian klasztoru Niepokalanów (1926‑41) — dyrektor wydawnictwa i krótkofalowej stacji nadawczej, b. członek Zarządu Głównego Polskiego Związku Wydawców Dzienników i Czasopism (od 1937), b. misjonarz w Japonii (1931‑5) — założyciel klasztoru Niepokalanów japoński w Nagasaki (1931) i wydawca japońskiego odpowiednika „Rycerza Niepokalanej”, b. gwardian klasztoru Niepokalanów (1927‑30) — założyciel klasztoru i wydawca pism „Rycerz Niepokalanej”, „Mały Dziennik” (od 1935), „Rycerzyk Niepokalanej” (od 1933), „Mały Rycerzyk Niepokalanej” (od 1938), „Biuletyn Misyjny” (od 1939), b. zakonnik klasztoru Kraków (od ok. 1922) — wydawca miesięcznika „Rycerz Niepokalanej” i założyciel drukarni w Grodnie, b. zakonnik klasztoru Lwów (ok. 1920) — kierownik nowicjatu, b. zakonnik klasztoru Kraków (1919‑20) — wykładowca historii Kościoła w Seminarium oo. franciszkanów, b. doktorant teologii na Papieskim Wydziale Teologicznym św. Bonawentury w Rzymie Seraphicum w Rzymie (do 1919), współzałożyciel Pia Unio Militia Immaculatae — Związku Rycerstwa Niepokalanej (1917), b. doktorant filozofii na Papieskim Universytecie Gregoriańskim Gregorianum w Rzymie (do 1916), b. student teologii i filozofii Międzynarodowego Kolegium Serafickiego w Rzymie, Seminarium Duchownego w Krakowie (od 1912), nowicjat od 04.09.1910

inni związani szczegółami śmierci

BAJEWSKI Jan Eugeniusz (o. Antonin), BARTOSIK Ludwik (o. Pius Maria), TROJANOWSKI Stanisław Antoni (br. Tymoteusz), ŻUKOWSKI Piotr (br. Bonifacy)

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

KL Auschwitz (nr więźnia: 16670): Niemiecki obóz koncentracyjny (niem. Konzentrationslager) i obóz zagłady (niem. Vernichtungslager) KL Auschwitz w okolicy Oświęcimia, założony przez Niemców 27.01.1940 na ówczesnym terytorium Niemiec (najpierw w niem. Provinz Schlesien — Prowincji Śląsk; a od 1941 niem. Provinz Oberschlesien — Prowincja Górny Śląsk). KL Auschwitz był początkowo obozem głównie dla Polaków, od 1942 stał się miejscem zagłady europejskich Żydów. W skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Auschwitz wchodził znajdujący się zaraz obok obóz zagłady (niem. Vernichtungslager) KL Auschwitz II Birkenau, gdzie Niemcy zamordowali nawet do ponad miliona ludzi, głównie Żydów, w komorach gazowych. Przez KL Auschwitz przeszło ponad 400 kapłanów i osób zakonnych, z których ok. 40% zostało zamordowanych (większość z nich to Polacy). (więcej na: en.auschwitz.org.pl [dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.pl [dostęp: 2013.07.06])

Pawiak: Więzienie śledcze w Warszawie. Największe niemieckie więzienie w Generalnym Gubernatorstwie. 100 tys. więźniów w latach 1939‑44 przeszło przez Pawiak, z czego ok. 37 tys. Niemcy zamordowali w egzekucjach, w czasie przesłuchań, w celach albo „szpitalu” więziennym. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.10])

Stalag XXI A Schildberg: Stalag XXI A Schildberg — niemiecki obóz jeniecki w Schildberg (dziś: Ostrzeszów). W tym celu Niemcy wyeksmitowali prawie wszystkich Polaków z miasteczka. W początkowym okresie 1939‑40, prócz polskich jeńców wojennych więziono w nim ludność cywilną (ok. 12,000) zwożoną z całej Polski, w tym także oo. franciszkanów z Niepokalanowa (11.11.1939‑08.12.1939). Później przytrzymywano w nim jeńców brytyjskich, a następnie m.in. norweskich. W praktyce do pewnego czasu niem. Durchgangslager (pl. obóz przejściowy). Od 1943 także obóz dla oficerów Oflag XXI–C (w tym norweskich). W latach 1939‑45 przetrzymywano w nim ok. 125,000 jeńców polskich i alianckich. W szczytowym momencie przebywało w nim 30,000 jeńców. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

Stalag III B Fürstenberg/Oder – filia Amtitz: Stalag III B Fürstenberg/Oder — niemiecki obóz dla jeńców wojennych. Założony został w miejscowości Fürstenberg/Oder (dziś część miasta Eisenhüttenstadt). Jeńcy m.in. niewolniczo pracowali przy produkcji broni i chemikaliów. W 1938 w oddalonej o ok. 40 miejscowości Amtitz (dziś Gębice) powstała filia obozu, istniejąca w latach 1938‑43. Początkowo więźniami było kilkudziesięciu Czechów. Po 09.1939 i ataku niemieckim na Polskę, większość więźniów stanowili Polacy, m.in. ok. 100 duchownych (wśród nich bł. Maksymilian Kolbe). W sumie w obozie więziono ok. 20‑25 tys. więźniów. Od 1940 obóz przejściowy dla osób następnie wysyłanych na roboty przymusowe do Niemiec. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2016.11.06])

Stalag VIII B Lamsdorf: Stalag VIII B Lamsdorf (od 1943 Stalag 344 Lamsdorf) — niemiecki obóz jeniecki w Łambinowicach, głównie dla szeregowców i podoficerów. W latach 1939‑40 przetrzymywano w nim ponad 40 tys. Polaków. W sumie ok. 100,000 więźniów — Australijczyków, Belgów, Hindusów, Palestyńczyków, Kanadyjczyków, Francuzów, Greków, Włochów, HOlendrów, Nowozelandczyków, Południowo–afrykańczyków, Brytyjczyków, Amerykanów, Jugosłowian i Polaków przeszło przez obóz. W 1941 odrębny obóz Stalag VIII–F został założony w pobliżu dla jeńców rosyjskich. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17])

Pomoc Żydom: W czasie II wojny światowej Niemcy na okupowanych ziemiach polskich zabronili udzielania pomocy Żydom pod karą śmierci. Setki kapłanów i duchowieństwa mimo tego takiej pomocy Żydom udzielało. Wielu poniosło śmierć. (więcej na: www.naszdziennik.pl [dostęp: 2013.08.31])

Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno–terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Do 31.07.1940 zwane formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Od 07.1941 w jego skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.12.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
www.bj.uj.edu.pl [dostęp: 2012.11.23]
oryginalnych zdjęć:
www.franciszkanie.pl [dostęp: 2019.04.16], skarbykosciola.pl [dostęp: 2019.04.16], mkolbe.pl [dostęp: 2019.04.16], zyciorysy.info [dostęp: 2019.04.16], louisgrignion.pl [dostęp: 2019.04.16], samequizy.pl [dostęp: 2019.04.16], commons.wikimedia.org [dostęp: 2019.04.16], pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.01.16], www.sowiniec.com.pl [dostęp: 2014.07.11], www.harmeze.franciszkanie.pl [dostęp: 2014.03.21]