Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
GRACZ
imiona
Szczepan
funkcja
ojciec zakonny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
zakon
Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego SACwięcej na
www.pallotyni.pl
[dostęp: 2012.11.23]
(i.e. Pallotyni)
diecezja / prowincja
prowincja Chrystusa Króla SACwięcej na
waw.pallotyni.pl
[dostęp: 2019.02.02]
akademickie wyróżnienia
doktor medycyny weterynaryjnej
data i miejsce
śmierci
11.11.1942
Radogoszczdziś: osiedle w Łodzi, pow. Łódź miasto, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
szczegóły śmierci
W czasach zaboru pruskiego, jako uczeń Collegium Marianum w Pelplinie, a potem gimnazjum klasycznego w Chełmnie, założyciel (w 1908), na następnie prezes (1910‑1912), polskiego konspiracyjnego, samokształceniowego Towarzystwa im. Tomasza Zana (pod nazwą „Filarecja”).
Później, w czasie studiów w Berlinie, przewodniczący polskiego akademickiego koła Filomatów.
Członek naczelnych władz Towarzystwa im. Tomasza Zana na zabór pruski.
Założyciel wielu nowych kół tych organizacji.
Współpracownik młodzieżowego miesięcznika „Blask”.
Po wybuchu I wojny światowej aresztowany przez Niemców w 1914 w Chełmnie.
Oskarżany o szpiegostwo, ale z braku dowodów wkrótce zwolniony.
Następnie wcielony do wojska niemieckiego, po czym po paru tygodniach z uwagi na zły stan zdrowia zwolniony.
Pod koniec I wojny światowej 1918 propagator na rzecz przyłączenia Pomorza do Polski wśród ludności kaszubskiej — twórca tajnych oddziałów Straży Ludowych i Towarzystw Wojackich.
Po odrodzeniu Rzeczpospolitej w 11.1918 organizator polskiej Powiatowej Rady Ludowej w Lęborku i okolicy.
Uczestnik w dniach 03‑05.12.1918 Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, który wyraził wolę powstania zjednoczonego państwa polskiego z dostępem do morza — członek prezydium.
12.01.1919 aresztowany przez Niemców i oskarżony o zdradę stanu, za zorganizowanie dzień wcześniej polskiego wiecu w Lęborku (mocą zarządzeń niemieckich, cywilnych i wojskowych, Polakom zakazano wówczas wszelkiej działalności politycznej i narodowościowej).
Przetrzymywany w więzieniu w Lęborku, a później od 14.02.1919 w twierdzy w Słupsku.
Warunkowo zwolniony w 03.1919 — przed przewidzianą rozprawą sądową.
Zbiegł na teren Wielkopolski, do Poznania, i tam aktywnie uczestniczył w ostatnich miesiącach Powstania Wielkopolskiego 1918‑1919.
Ukrywał się przed Niemcami, często zmieniając miejsce zamieszkania (Poznań, Chełmno, Grudziądz, Gdańsk).
Później od 08.1919 — w czasie przygotowywania plebiscytu mającego zadecydować los ziemi Pomorza — skarbnik Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego, a w 1920 członek Komitetu Pomocy Uchodźcom z terenu plebiscytowego Warmii, Mazur i Powiśla, które pozostały — jak na przykład Lębork — przy Niemcach po plebiscycie 11.07.1920.
W 1936 owdowiał i wstąpił do Stowarzyszenia oo. Pallotynów.
Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, wyjeżdżał nielegalnie z zarządzanego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa, na którego obszarze znajdował się Ołtarzew, na polskie tereny przyłączone do bezpośrednio Rzeszy niemieckiej (m.in. Pomorze i Wielkopolska), aby z pomocą duszpasterską, głosić rekolekcje dla sióstr zakonnych, odwiedzać chorych w szpitalach i udzielać pomocy charytatywnej.
Z fałszywymi dokumentami na nazwisko Stefan Grenz, podając się za handlarza bydła z Warki, przewoził listy z i od osób wywiezionych na roboty przymusowe do Niemiec, dokumenty polskich niepodległościowych organizacji konspiracyjnych (część Polskiego Państwa Podziemnego) — w tym fałszywe dokumenty i przepustki (z których część sam wykonywał).
Kierował też licznych kleryków do seminarium w Ołtarzewie.
Podczas tych podróży trzykrotnie zatrzymywany przez Niemców i aresztowany, ale zwalniany.
W końcu w 10.1942 lub 11.1942 aresztowany jeszcze jeden raz przez Niemców w Łodzi, wchodzącej w skład niemieckiej prowincji Warthegau (pl. Kraj Warty), gdy odprawiał Mszę św. w suterenie jednego z domów.
Osadzony w więzieniu Radegast w Radogoszczy k. Łodzi.
Tam torturowany.
Nierozpoznany, tam też zginął — oficjalnie w dokumentach niemieckich na „niewydolność mięśnia sercowego” — zaiste, wedle własnego motta, „żyjąc tak — abytego nie żałować”.
przyczyna śmierci
mord
sprawstwo
Niemcy
data i miejsce
urodzenia
02.08.1888
Sypniewodziś: gm. Jastrowie, pow. Złotów, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
śluby zakonne
24.09.1937 (czasowe)
17.12.1939 (wieczyste)
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
25.02.1940 (Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])
szczegóły posługi
do 1942
zakonnik — Ołtarzewdziś: gm. Ożarów Mazowiecki, pow. Warszawa‑zachód, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.18] ⋄ dom Stowarzyszenia, Pallotyni SAC
do 1940
student — Ołtarzewdziś: gm. Ożarów Mazowiecki, pow. Warszawa‑zachód, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.18] ⋄ teologia, Seminarium Duchowne, Pallotyni SAC — także: prowadzenie wykładów z medycyny pastoralnej
student — Sucharydziś: gm. Nakło nad Notecią, pow. Nakło nad Notecią, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.28] ⋄ teologia, Seminarium Duchowne, Pallotyni SAC
15.09.1936 – 1937
nowicjat — Sucharydziś: gm. Nakło nad Notecią, pow. Nakło nad Notecią, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.28] ⋄ dom Stowarzyszenia, Pallotyni SAC
1936
wstąpienie — Pallotyni SAC
1927 – 1936
naczelnik wydziału — Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ Wydział Administracyjny, Departament Weterynaryjny, Ministerstwo Rolnictwa
1924 – 1927
wojewódzki inspektor weterynarii — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Urząd Wojewódzki Poznański, woj. poznańskie — także: lekarz weterynarii
do 1923
doktorant — Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ [Instytut Weterynaryjny (od 1944) / Państwowe Instytuty Weterynaryjne i.e. niem. Staatliche Tierarztliche Institut (1942‑1944) / Instytut Weterynaryjny (1939‑1941) / Akademia Medycyny Weterynaryjnej (1922‑1939) / Cesarsko–Królewska Szkoła Weterynaryjna (1889‑1922)]
1919 – 1924
wojewódzki inspektor weterynarii — Toruńdziś: pow. Toruń miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ Urząd Wojewódzki Pomorski, woj. pomorskie — także: lekarz weterynarii
od 1917
lekarz weterynarii — Lęborkdziś: gm. Lębork miasto, pow. Lębork, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
od 1915
lekarz weterynarii — Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1912 – 1915
student — Berlindziś: kraj Berlin, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ weterynaria, Królewska Wyższa Szkoła Weterynarii — także: przejściowo w Dreźnie
1916 – 1925
członkostwo — Toruńdziś: pow. Toruń miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ Towarzystwo Naukowe — skarbnik (1921‑1924) i kierownik Wydziału Matematyczno–Przyrodniczego
autor książek, broszur i artykułów z zakresu nauk weterynaryjnych, e.g. „Dżuma bydlęca, czyli księgosusz”, Toruń, 1921; „Higiena mięsa. Podręcznik dla urzędowych oględzin bydła rzeźnego i badania mięsa wraz z trychinoskopią na zasadach obowiązujących w byłej dzielnicy pruskiej”, Toruń, 1921; „Dezynfekcja przy chorobach zaraźliwych u zwierząt domowych i sprawa nieszkodliwego usuwania padlin”, Poznań, 1926
wdowiec
miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)
EtG Radegast: Obóz przesiedleńczy (na potrzeby niemieckiej „akcji” przesiedleńczej dla Polaków w 1939), później współfunkcjonujący z obozem przejściowym‑koncentracyjnym (w czasie ludobójczej akcji «Intelligenzaktion» Litzmannstadt 1939‑1940), wreszcie przekształcony w niem. Erweitertes Polizeigefängnis (pl. Rozszerzone Więzienie Policyjne), więzienie w Radogoszczy k. Łodzi, dla Polaków z okolic Łodzi. Przeszło przez nie prawdopodobnie ponad 40,000 osób. Dla osób duchownych był to obóz przejściowy przed wysłaniem do obozu koncentracyjnego KL Dachau.
Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno‑terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Powstała w rezultacie paktu Ribbentrop‑Mołotow w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec (także wówczas zwana Generalnym Gubernatorstwem). Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Od 07.1941 w jego skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])
Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Powstanie Wielkopolskie: Powstanie polskich mieszkańców byłej niemieckiej niem. Posen Provinz (pl. Prowincja Poznańska) na przełomie lat 1918‑1919 — po abdykacji 09.11.1918 niemieckiego cesarza Wilhelma II Hohenzollerna; po rozejmie i zawieszeniu broni między Aliantami a Niemcami podpisanym 11.11.1918 w wagonie sztabowym w Compiègne, w kwaterze marszałka Francji Ferdynanda Focha — co oznaczało de facto zakończenie I wojny światowej — przeciwko powstałej na gruzach Cesarstwa Niemieckiego niemieckiej Republice Weimarskiej, z zamiarem przyłączenia ziem zaboru pruskiego do odrodzonej w 1918 Rzeczypospolitej. Rozpoczęte 27.12.1918 w Poznaniu i zakończone 16.02.1919 rozejmem w Trewirze (w którym znalazły się postanowienia nakazujące Niemcom zaprzestania działań przeciw Polsce), co oznaczało de facto polskie zwycięstwo. Udział w Powstaniu wzięło wielu polskich kapłanów, zarówno jako kapelanów oddziałów powstańczych, jak i członków i przywódców nowych władz polskich na terenach objętych Powstaniem. W 1939, po najeździe niemieckim na Polskę i rozpoczęciu II wojny światowej ci kapłani byli szczególnie prześladowani przez Niemców i w większości zamordowani. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14])
Filomaci Pomorscy: Tajne związki polskiej młodzieży, mające na celu samokształcenie i samowychowanie w duchu patriotycznym, działające głównie wśród szkół średnich — gimnazjów — na Pomorzu Nadwiślańskim (Pomorzu Gdańskim i ziemi chełmińskiej) w latach 1830‑1920, w zaborze pruskim (niemieckim). 08.01.1901 Niemcy przeprowadzili przesłuchania uczniów gimnazjów w Chełmnie, Brodnicy i Toruniu. 09‑12.09.1901 w Toruniu odbył się pierwszy procesów 60 polskich uczniów owych gimnazjów oraz studentów Seminarium Duchownego w Pelplinie. 1 osobę skazano na 3 miesiące więzienia, 1 na 2 miesiące, 3 na 6 tygodni, 7 na 3 tygodnie, 2 na 2 tygodnie, 19 na tydzień, 2 na 1 dzień, 10 udzielono nagany. 15 uniewinniono. Bardziej uciążliwe były kary wydalenia ze szkół z tzw. wilczym biletem, bez prawa studiowania w zakresie średnim i wyższym w zaborze pruskim (niemieckim). Wśród skazanych było kilku przyszłych kapłanów — ci mogli kontynuować edukację: ordynariusz diecezji chełmińskiej, bp Augustyn Rosentreter, odmówił bowiem wydalenia ze studiów skazanych kleryków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18])
Towarzystwa Tomasza Zana: Tajne związki polskiej młodzieży, mające na celu samokształcenie i samowychowanie w duchu patriotycznym, w buncie przeciw germanizacji i cenzurze kultury polskiej, działające głównie wśród szkół średnich — gimnazjów — głównie w Wielkopolsce, a później na Śląsku. Pierwsze powstały w 1817. W 1897 odbył się zjazd w Bydgoszczy, który wypracował zasady działalności konspiracyjnej. Na innym zjeździe w Poznaniu powołano „Czerwoną Różę”, nadrzędną organizację dla wszystkich kół gimnazjalnych i koordynującą ich pracę. W 1900 „Czerwona Róża” skupiła organizacje Filomatów z Pomorza. Po procesie toruńskim w 1901 organizacji Filomatów z Pomorza w 1903 Niemcy wytoczyli proces 24 członkom Towarzystwa Filomatów i Filaretów z Gniezna. 21 z uczniów skazanych zostało na kary od nagany do 6 tygodni więzienia. Najbardziej dotkliwe były karty relegacji ze szkół z zakazem kontynuacji nauczania w szkołach średnich i wyższych Prus. Mimo represji Towarzystwo działało do 1918 i odzyskania przez Polskę niepodległości. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])
źródła
osobowe:
wsdsac.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], libermortuorum.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], www.izbawetbial.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.08.31], gp24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
niepodlegla.pomorskie.euKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], nowosci.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], libermortuorum.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], gp24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], www.facebook.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.07.29], kontakt24.tvn24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], turystyka.ozarow-mazowiecki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E-majlową
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: GRACZ Szczepan
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu