Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
GÓREK
imiona
Franciszek
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja katowickawięcej na
www.archidiecezja.katowice.pl
[dostęp: 2013.05.19]
diecezja wrocławskawięcej na
www.archidiecezja.wroc.pl
[dostęp: 2013.05.19]
data i miejsce
śmierci
18.07.1942
KL Dachauobóz koncentracyjny
dziś: Dachau, rej. Górna Bawaria, kraj Bawaria, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2016.05.30]
szczegóły śmierci
W czasie przygotowań do plebiscytu mającego zdecydować przynależność państwową Górnego Śląska i Opolszczyzny po I wojnie światowej orędownik sprawy polskiej.
Po plebiscycie 20.03.1921 wybuchło III powstanie śląskie.
07.05.1921 jego parafia Rozbark została zajęta przez powstańców i była pod ich kontrolą do rozejmu 05.07.1921 kończącego powstanie.
Później, w wyniku ustaleń plebiscytowych, przyznana została Niemcom.
Wówczas przeniósł się do Polski, do parafii Bujaków.
Po niemieckiej inwazji Polski 01.09.1939 (Rosjanie zaatakowali Polskę 17 dni później) i rozpoczęciu II wojny światowej po raz pierwszy aresztowany 03.09.1939 wraz z grupą parafian.
Przetrzymywany w obozie przejściowym DL Neubersdorf w Nieborowicach.
Zwolniony.
Ponownie aresztowany 16/17.10.1939 w Niedobczycach.
Również zwolniony.
Trzeci raz aresztowany 20.01.1942.
Przetrzymywany w więzieniu w Rybniku, po czym 17.04.1942 przewieziony do obozu koncentracyjnego KL Dachau, gdzie zginął.
przyczyna śmierci
eksterminacja: wycieńczenie i głód
sprawstwo
Niemcy
data i miejsce
urodzenia
03.04.1882
Rostkowicedziś: gm. Biała, pow. Prudnik, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
22.06.1907 (Wrocławdziś: pow. Wrocław miasto, woj. dolnośląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])
szczegóły posługi
do 1942
proboszcz — Bujakówdziś: sołectwo miasta Mikołów, gm. Mikołów miasto, pow. Mikołów, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.10.13] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy ⋄ dekanat RK Dębieńskodziś: dzielnica w Czerwionce‑Leszczynach, gm. Czerwionka‑Leszczyny, pow. Rybnik, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
do ok. 1942
sędzia prosynodalny — Katowicedziś: pow. Katowice miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Biskupi Sąd Diecezjalny ⋄ Biskupi Sąd Diecezjalny
1933 – 1934
administrator — Ornontowicedziś: gm. Ornontowice, pow. Mikołów, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.05.23] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Dębieńskodziś: dzielnica w Czerwionce‑Leszczynach, gm. Czerwionka‑Leszczyny, pow. Rybnik, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — p.o. („ad interim”)
od 1922
administrator — Bujakówdziś: sołectwo miasta Mikołów, gm. Mikołów miasto, pow. Mikołów, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.10.13] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy ⋄ dekanat RK Dębieńskodziś: dzielnica w Czerwionce‑Leszczynach, gm. Czerwionka‑Leszczyny, pow. Rybnik, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1913 – 1922
wikariusz — Rozbarkdziś: dzielnica w Bytomiu, pow. Bytom miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.02.15] ⋄ parafia RK pw. św. Jacka Wyznawcy ⋄ dekanat RK Bytomdziś: pow. Bytom miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1911 – 1913
wikariusz — Dąbdziś: dzielnica w Katowicach, pow. Katowice miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Jana i św. Pawła Męczeników ⋄ dekanat RK Mysłowicedziś: pow. Mysłowice miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1910 – 1911
wikariusz — Orzegówdziś: dzielnica w Rudzie Śląskiej, pow. Ruda Śląska miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Bytomdziś: pow. Bytom miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1909 – 1910
wikariusz — Rozmierzdziś: gm. Strzelce Opolskie, pow. Strzelce Opolskie, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.02.15] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Strzelce Opolskiedziś: gm. Strzelce Opolskie, pow. Strzelce Opolskie, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1907 – 1909
wikariusz — Dąbrowadziś: gm. Dąbrowa, pow. Opole, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2010.08.11] ⋄ parafia RK pw. św. Wawrzyńca ⋄ dekanat RK Niemodlindziś: gm. Niemodlin, pow. Opole, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2010.08.11]
1907
wikariusz — Gostomiadziś: gm. Biała, pow. Prudnik, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28] ⋄ parafia RK pw. św. Aniołów Stróżów ⋄ dekanat RK Białatakże: Biała Prudnicka
dziś: gm. Biała, pow. Prudnik, woj. opolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.12]
do 1907
student — Wrocławdziś: pow. Wrocław miasto, woj. dolnośląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ filozofia i teologia, Wydział Teologiczny, [Uniwersytet Wrocławski (od 1945) / Królewski Uniwersytet i.e. Wszechnica Wrocławska (1816‑1911) / Śląski Uniwersytet Fryderyka Wilhelma (1911‑1945)]
inni związani
szczegółami śmierci
HAROŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Leon, ROBOTAKliknij by wyświetlić biografię Władysław
miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)
KL Dachau (nr więźnia: 29746Kliknij by wyświetlić biografię): KL Dachau w niemieckiej Bawarii, założony w 1933, stał się głównym niemieckim niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL dla księży katolickich w czasie II wojny światowej: 09.11.1940 Reichsführer‑SS Heinrich Himmler, szef SS, Gestapo i niemieckiej policji, w wyniku interwencji Watykanu, podjął decyzję o przeniesieniu wszystkich duchownych przetrzymywanych w różnych obozach koncentracyjnych do obozu KL Dachau. Pierwsze większe transporty miały miejsce 08.12.1940. W KL Dachau Niemcy więzili ok. 3,000 kapłanów, w tym ok. 1,800 polskich. Kapłanów zmuszano do niewolniczej pracy na tzw. „Plantagach” — niem. „Die Plantage”, największym w Europie, zarządzanym przez ludobójcze SS ogrodzie ziołowym, składającym się z wielu szklarni, budynków laboratoryjnych i ziemi ornej, gdzie prowadzono eksperymenty z noymi lekami naturalnymi — przez wiele godzin, bez przerw, bez ochronnych ubrań, bez pożywienia. Pracowali przy budowach, m.in. krematorium. W barakach więziennych panował głód, szczególnie w latach 1941‑1942, zimą przejmujące zimno a latem nieznośny upał. Więźniowie zapadali na choroby, w szczególności gruźlicę. Na wielu przeprowadzano zbrodnicze „eksperymenty medyczne” — in 11.1942 ok. 20 kapłanów otrzymało zastrzyki z flegmony; od 07.1920 do 05.1944 ok. 120 poddanych zostało eksperymentom malarycznym. Ponad 750 polskich duchownych zostało przez Niemców zamordowanych, w tym wielu zagazowanych w ośrodku eutanacyjnym Scholoss Hartheim w Austrii. System obozów KL Dachau w szczytowym momencie miał ok. 100 podobozów niewolniczej pracy przymusowej — w południowych Niemczech i Austrii. Udokumentowanych zostało ok. 32,000 przypadków śmierci w obozie, tysiące zginęło bez śladu. W momencie oswobodzenia 29.04.1945 przez wojska USA ok. 10,000 na 30,000 więźniów było chorych… (więcej na: www.kz-gedenkstaette-dachau.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.05.30])
Rybnik: Areszt śledczy zarządzany przez Niemców.
DL Neubersdorf: niem. Durchgangslager (pl. obóz przejściowy), utworzony w 09.1939 przez Niemców w Nieborowicach dla ok. 3,000 polskich żołnierzy, działaczy i Powstańców Śląskich, znajdujących się na niemieckich listach proskrypcyjnych, będących częścią niemieckiego planu «Intelligenzaktion», czyli akcji eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych. Na bramie obozowej wywieszono informację określającą polskich więźniów: niem. „Insurgenten — schwarverbrecher” (pl. „Powstańcy — zbrodniarze”), dlatego też zwany był popularnie niem. Afständisches Lager (pl. obóz powstańczy). 2,000 osób nie przeżyło okresu wojny — niektórych zamordowano w samym obozie, e.g. ok. 18 osób podczas tzw. „krwawej nocy” z 05‑06.09.1939. Obóz rozwiązano prawd. jeszcze w 09.1939. (więcej na: pppilchowice.pilchowice.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])
«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‑aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])
Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Powstania śląskie: Trzy zbrojne wystąpienia polskiej ludności przeciwko Niemcom w latach 1919‑1921 o polską przynależność Górnego Śląska i Opolszczyzny, po odrodzeniu państwa polskiego w 1918. Wybuchły w kontekście plebiscytu zarządzonego na podstawie ustaleń międzynarodowego traktatu wersalskiego z 28.06.1919, kończącego I wojnę światową, który miał zdecydować o przynależności państwowej spornych ziem. I powstanie miało miejsce w dniach 16‑24.08.1919 i wybuchło samorzutnie w odpowiedzi na terror i represje niemieckie wobec ludności polskiej. Objęło głównie powiaty pszczyńskie i rybnicki oraz część okręgu przemysłowego. Stłumione przez Niemców. II powstanie odbyło się 19‑25.08.1920. Wybuchło po licznych aktach terroru ze strony niemieckiej. Objęło cały obszar okręgu przemysłowego oraz część powiatu rybnickiego. W rezultacie Polacy uzyskali lepsze warunki do kampanii przed plebiscytem. Plebiscyt został przeprowadzony 20.03.1921. Większość ludności — 59,6% — opowiedziała się za Niemcami, ale wielki wpływ na wyniki miało dopuszczenie do głosowania Górnoślązaków mieszkających poza granicami Śląska. W rezultacie wybuchło III powstanie, będące największym zrywem powstańczym Ślązaków w XX w. Trwało od 02.05.1921 do 05.07.1921. Objęło prawie cały obszar Górnego Śląska. Doszło do dwóch dużych bitew w rejonie Góry Świętej Anny i pod Olzą. W wyniku powstania 12.10.1921 międzynarodowa komisja plebiscytowa podjęła decyzję o korzystniejszym dla Polski podziale Górnego Śląska. Bbszar przyznany Polsce powiększony został do ok. ⅓ spornego terytorium. Polsce przypadło 50% hutnictwa i 76% kopalń węgla. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.05.25])
źródła
osobowe:
silesia.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.04.23], www.sw-mikolaj.katowice.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19]
bibliograficzne:
„Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej”, ks. Andrzej Hanich, Opole 2009
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.sw-mikolaj.katowice.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E-majlową
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: GÓREK Franciszek
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu