funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja chełmińska
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23]
ordynariat polowy Wojska Polskiego
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.12.20]

akademickie wyróżnienia

doktor prawa

data i miejsce urodzenia

09.04.1896

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

17.06.1923 (katedra pelplińska)

szczegóły posługi

proboszcz parafii Skarszewy (1938‑9), b. prefekt gimnazjum w Świeciu nad Wisłą — nauczyciel religii, języka polskiego i niemieckiego, b. wikariusz parafii Starogard, Kościerzyna (1926), b. doktorant w Rzymie (1923‑6), b. student teologii i filozofii Seminarium Duchownego w Pelplinie (1919‑23), członek Towarzystwa Naukowego w Toruniu

data i miejsce śmierci

28.10.1939

Probostwo (pow. Starogard Gdański)

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

szczegóły śmierci

W czasach zaboru pruskiego podczas pobierania nauk gimnazjalnych w Chełmnie należał do tajnej polskiej filomackiej organizacji samokształceniowej Towarzystwa Tomasza Zana. W czasie I wojny światowej powołany do armii niemieckiej. Od 01.03.1930 kapelan rezerwy Wojska Polskiego. Służył na froncie wschodnim, na Ukrainie. Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców prawd. w 09.1939 w Skarszewach. Zamordowany w lesie między Skarszewami a wioską Czarnocin.

alt. daty i miejsca śmierci

11.11.1939, 09.1939, 25.10.1939

Skarszewy (pow. Starogard Gdański)
Jaroszewy (pow. Starogard Gdański)

alt. szczegóły śmierci

Według niektórych źródeł zamordowany w zbiorowym mordzie Polaków w lesie w pobliżu niedalekiej miejscowości Jaroszewy.

sprawstwo

Niemcy

inni związani szczegółami śmierci

KAJUT Jan, KINKA Walerian, KŁOS Antoni, MAŁACHOWSKI Paweł, RESZKA Bonifacy, RUCHNIEWICZ Hugon Józef, SITKIEWICZ Bronisław, SZUCA Brunon, WĘGIELEWSKI Antoni

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Skarszewy: W lasach wokół Skarszew (m.in. w lesie Mestwinowo) w 10‑11.1939 Niemcy — prawd. jednostka Einsatzkommando EK 16 — wymordowali ok. 400 mieszkańców Skarszew i okolic, w masowych egzekucjach — jako część „Intelligenzaktion” skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.05.19])

Jaroszewy: W lasach k. Jaroszew (dziś: pow. Starogard Gdański) w 09.1939 Niemcy — prawd. jednostka Einsatzkommando EK 16 — zamordowali ok. 40 mężczyzn, mieszkańców Jaroszew i okolic — jako część „Intelligenzaktion” skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym. W 10.1939 zamordowali tam kolejnych 14 Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.11.11])

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — także niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”). Niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.11.11], pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
tczew.naszemiasto.pl [dostęp: 2013.08.17], www.sgw.com.pl [dostęp: 2015.09.30], tczew.naszemiasto.pl [dostęp: 2018.03.25], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp: 2014.10.04]
oryginalnych zdjęć:
bazhum.muzhp.pl [dostęp: 2018.09.23], bazhum.muzhp.pl [dostęp: 2018.09.23]