• MATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneMATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
link to OUR LADY of PERPETUAL HELP in SŁOMCZYN infoLOGO PORTALU

Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska

  • św. ZYGMUNT: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
LINK do Nu HTML Checker

pełna lista:

wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę

displayClick to display full list in English


Martyrologium duchowieństwa — Polska

XX w. (lata 1914 – 1989)

dane osobowe

wersja:

EnglishClick to display this bio in English

link to PERSONAL RECORD - ENGLISH VERSIONClick to display this bio in English
  • WOJEWODIN Grzegorz (abp Gabriel) - ok. 1910, źródło: drevo-info.ru, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOWOJEWODIN Grzegorz (abp Gabriel)
    ok. 1910
    źródło: drevo-info.ru
    zasoby własne

nazwisko

WOJEWODIN

imiona

Grzegorz

imiona zakonne

Gabriel

funkcja

arcybiskup

wyznanie

Cerkiew prawosławna ORwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

eparchia OR połocko‐witebskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.07.16]

eparchia OR petersburskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.07.16]

eparchia OR omsko‐pawłodarska
eparchia OR akmolińskawięcej na
drevo-info.ru
[dostęp: 2023.07.16]

eparchia OR jenisejsko‐krasnojarskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.07.16]

eparchia OR tomskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.07.16]

eparchia OR orenbursko‐torgajskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.07.16]

eparchia OR wołyńsko‐żytomierskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.24]

akademickie wyróżnienia

kandydat świętej teologii prawosławnej

honorowe wyróżnienia

Order św. Anny (Imperium Rosyjskie) 1. klasywięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13]

Order św. Włodzimierza (Imperium Rosyjskie) 3. klasywięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.04.10]

Order św. Włodzimierza (Imperium Rosyjskie) 4. klasywięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.04.10]

narodowość

rosyjska

data i miejsce
śmierci

17.12.1937

Borowiczedziś: Borowicze miasto, rej. Borowicze, obw. nowogrodzki, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.05]

szczegóły śmierci

W 1918 poparł, wspierany przez walczące z bolszewikami wojska „Białych” gen. Kołczaka, Tymczasowy Wyższy Zarząd Cerkiewny na Syberii. W 01.02.1920, po klęsce armii gen. Korczaka, aresztowany w Irkucku przez bolszewików. Wkrótce jednak zwolniony.

Po wyrażeniu skruchy — w związku z udziałem w heretyckim ruchu „odnowicielskim” — i przeniesieniu do Sankt Petersburga, zmuszony w 1925 przez bolszewików do wyjazdu do Moskwy, bez prawa wyjazdu z miasta.

Rok później zmuszony przez bolszewików do przeniesienia z powrotem, do Sankt Petersburga (także bez prawa opuszczenia miasta).

19.04.1927 aresztowany przez bolszewików, z oskarżenia o „organizowanie kół 'prawdziwego prawosławia' i anty–rosyjską (sowiecką) agitację”. Zwolniony 19.11.1927 po zobowiązaniu się do nieopuszczania Sankt Petersburga.

Kolejny raz aresztowany w Sankt Petersburgu 17.02.1932. Oskarżony o „udział w działalności Bractwa Aleksandra Newskiego” oraz o „propagandę kontrrewolucyjną”.

22.03.1932 skazany przez zbrodniczy rosyjski sąd OGPU na 5 lat niewolniczjej pracy przymusowej w obozach koncentracyjnych Gułag.

Przetrzymywany w obozach koncentracyjnych systemu ITŁ SibŁag, prawd. k. Mariińska.

Zwolniony w 02.1937. Powrócił do Sankt Petersburga, ale nie uzyskał zgody władz komunistycznych na przebywanie w mieście i możliwość posługi. Przeniósł się wobec tego do Borowicz, choć tam również nie uzyskał prawa zatrudnienia.

Żył w ubóstwie z jałmużny.

W końcu 09.09.1937 aresztowany przez agentów ludobójczej rosyjskiej organizacji NKWD. Przetrzymywany w więzieniu w Borowiczach.

Oskarżony o „działalność kontrrewolucyjną”. W czasie przesłuchań początkowo podpisał sfabrykowane protokoły, ale potem jest odrzucił.

10.12.1937 skazany przez ludobójczy rosyjski sąd kapturowy «Trojka NKWD» na śmierć.

Zamordowany w więzieniu, w gronie 51 innych osób.

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce
urodzenia

06.01.1869

Ługadziś: Ługa miasto, rej. Ługa, obw. leningradzki, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]

śluby zakonne

13.02.1893 (wieczyste)

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

1894

szczegóły posługi

02.1937 – 09.09.1937

rezydent — Borowiczedziś: Borowicze miasto, rej. Borowicze, obw. nowogrodzki, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.05]
— w prywatnym mieszkaniu protojereja soboru pw. Świętej Trójcy Życiodajnej

04.1930 – 17.02.1932

duszpasterz — Sankt Petersburgdziś: Sankt Petersburg miasto, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ sobór OR pw. Fiodorowskiej Ikony Matki Bożej — jako biskup „w stanie spoczynku

12.1928 – 04.1930

duszpasterz — Moskwadziś: Moskwa miasto, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ cerkiew OR pw. św. Piotra Metropolity — do zamknięcia cerkwi przez komunistów; jako biskup „w stanie spoczynku

12.1927 – 12.1928

biskup ordynariusz — Połockdziś: rej. Połock, obw. Witebsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ Rosyjska Cerkiew Prawosławna

14.09.1926 – 19.04.1927

biskup pomocniczy — Kingisieppdawn.: Jamburg
dziś: Sankt Petersburg miasto, Rosja

więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.05.23]
⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna — także: łac. locum tenens (pl. „trzymający stery”), i.e. p.o. („ad interim”), eparchii petersburskiej

1923 – 1925

duszpasterz — Moskwadziś: Moskwa miasto, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ cerkiew OR pw. św. Piotra Metropolity — jako biskup „w stanie spoczynku

08.1923

arcybiskup — Rosyjska Cerkiew Prawosławna — nadanie godności, po okazaniu, latem 1923, skruchy wobec Patriarchy Tichona, i ponownym przyjęciu łono Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej; początkowo w „stanie spoczynku

1923

biskup — Barnaułdziś: rej. Barnauł miasto, Kraj Ałtajski, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.10]
⋄ Rosyjska „Odnowicielska” (i.e. heretycka) Cerkiew Prawosławna ⋄ Rosyjska „Odnowicielska” (i.e. heretycka) Cerkiew Prawosławna

1922 – 1923

biskup — Tomskdziś: rej. Tomsk miasto, rep. Karelii, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]
⋄ Rosyjska „Odnowicielska” (i.e. heretycka) Cerkiew Prawosławna ⋄ Rosyjska „Odnowicielska” (i.e. heretycka) Cerkiew Prawosławna — w 1923, podpisał dekret lokalnego synodu o pozbawieniu godności i praw mniszych moskiewskiego Patriarchy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, Tichona

14.09.1921

rektor — Tomskdziś: rej. Tomsk miasto, rep. Karelii, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]
⋄ monaster OR pw. św. Aleksego (Matki Bożej – Aleksiejewski) — jako biskup „w stanie spoczynku

1921

biskup pomocniczy — Pietropawłowskdziś: obw. północnokazachstański, Kazachstan
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]
⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna — nominowany, de facto nie objął eparchii

1918 – 1921

biskup ordynariusz — Akmolińskdziś: Nur‐Sułtan, obw. akmolski, Kazachstan
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ Rosyjska Cerkiew Prawosławna

01.05.1917 – 01.08.1917

biskup ordynariusz — Krasnojarskdziś: rej. Krasnojarsk miasto, Kraj Krasnojarski, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ Rosyjska Cerkiew Prawosławna — łac. locum tenens (pl. „trzymający stery”), i.e. p.o. („ad interim”), do siedziby eparchii, Krasnojarska, przybył 26.05.1917

26.01.1916 – 1918

biskup pomocniczy — Barnaułdziś: rej. Barnauł miasto, Kraj Ałtajski, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.10]
⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna — drugi wikariusz; w 1918 został nominowany jako biskup ordynariusz mającej być powołanej nowej eparchii czelabińsko–troickiej, taka eparchie nie powstała (powstała eparchia czelabińska), i stanowiska nie objął; pod koniec 1918 uczestniczył w pracach Wszech–Ukraińskiego Prawosławnego Synodu Cerkiewnego w Kijowie

09.06.1915 – 26.01.1916

biskup pomocniczy — Czelabińskdziś: rej. Czelabińsk miasto, obw. czelabiński, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna — pierwszy wikariusz

25.07.1910 – 09.06.1915

biskup pomocniczy — Ostrógdziś: grom. Ostróg miasto, rej. Równe, obw. Równe, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17]
⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna ⋄ wikariat, Rosyjska Cerkiew Prawosławna — od 25.07.1910 trzeci wikariusz, od 28.02.1913 drugi wikariusz

25.07.1910

biskup — Rosyjska Cerkiew Prawosławna — chirotonia biskupia, i.e. święcenia, w Żytomierzu, w soborze pw. Przemienienia Pańskiego

20.07.1910

rektor — Tryhorydziś: grom. Teterówka, rej. Żytomierz, obw. Żytomierz, Ukraina
więcej na
uk.wikipedia.org
[dostęp: 2023.07.16]
⋄ monaster OR pw. Przemienienia Pańskiego — dodatkowa nominacja, funkcja prawd. nie objęta, w związku z chirotonią biskupią

1908 – 1910

rektor — Żytomierzdziś: grom. Żytomierz miasto, rej. Żytomierz, obw. Żytomierz, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ monaster OR pw. Objawienia Pańskiego (stauropigialny) — także: kierownik szkoły duszpasterstwa oraz cenzor „Eparchialnej Gazety Wołyńśkiej

1901 – 1908

rektor — Ufadziś: rej. Ufa miasto, rep. Baszkortostanu, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.05]
⋄ monaster OR pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny (stauropigialny) — także: członek Duchownego Konsystorza eparchii ufijsko–mienzielinskiej

27.06.1901

archimandryta, i.e. opat naczelny — Rosyjska Cerkiew Prawosławna — nadanie godności

1898 – 1901

inspektor — Połtawadziś: rej. Połtawa miasto, obw. Połtawa, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.02.15]
⋄ Prawosławne Seminarium Duchowne — także: nadanie prawa noszenia pektorału

1896 – 1898

profesor — Mohylewdziś: rej. Mohylew, obw. Mohylew, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ Prawosławne Seminarium Duchowne — wykładowca homiletyki

1895 – 1896

profesor — Ardondziś: Ardon miasto, rej. Ardon, rep. Osetii Północnej — Alania, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.06.12]
⋄ prawosławne Aleksandrowskie Seminarium Duchowne — wykładowca homiletyki

1894 – 1895

profesor — Władykaukazdziś: rej. Władykaukaz miasto, rep. Osetii Północnej — Alania, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.21]
⋄ Prawosławne Seminarium Duchowne — wykładowca homiletyki

do 1894

student — Moskwadziś: Moskwa miasto, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ filozofia i teologia, Prawosławna Akademia Duchowna — podyplomowe studia specjalistyczne, uwieńczone tytułem Kandydata Świętej Teologii prawosławnej

1894

hieromnich — Rosyjska Cerkiew Prawosławna — chirotonia kapłańska, i.e. święcenia prezbiteratu

1893

hierodiakon — Rosyjska Cerkiew Prawosławna — chirotonia diakońska, i.e. święcenia diakonatu, poprzedzone 13.02.1893 przyjęciem tonsury i mniszymi ślubami wieczystymi

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

Wielka Czystka 1937: „Wielki terror” (również «Wielka Czystka», zwana także od nazwiska ówczesnego szefa NKWD „Jeżowszczyzną”) — rosyjska państwowa akcja terroru politycznego, zaplanowana i skierowana przeciw milionom niewinnych ofiar — mniejszościom narodowym, bogatszym chłopom (kułacy), osobom uznanym za przeciwników politycznych, oficerom armii, której największe nasilenie miało miejsce od 09.1936 do 08.1938. Szczytowy punkt osiągnęła poczynając od lata 1937, gdy do Kodeksu Karnego wprowadzono art. 58‐14 o „kontrrewolucyjnym sabotażu”, co stało u podstaw „legalizacji” mordów, i 02.07.1937, gdy najwyższe władze Rosji, pod przywództwem Józefa Stalina, wydały dekret o rozpoczęciu akcji przeciw kułakom. Następnie wydano szerego rozkazów wykonawczych NKWD, w tym Nr 00439 z 25.07.1937, rozpoczynający likwidację 25,000‐42,000 Niemców żyjących Rosji (głównie tzw. Niemców nadwołżańskich); Nr 00447 z 30.07.1937 rozpoczynający likwidację „elementów antyrosyjskich”, oraz 00485[2] z 11.08.1937 nakazujący mord 139,835 osób narodowości polskiej (ta ostatnia była największą operacją tego typu — objęła 12.5% wszystkich zamordowanych podczas «Wielkiej Czystki», podczas gdy Polacy stanowili 0.4% populacji). Więzionych w obozach koncentracyjnych na Wyspach Sołowieckich, wyspie Anzer czy obozie koncentracyjnym ITŁ BelBałtŁag polskich kapłanów Rosjanie latem 1937 przenieśli do więziennych cel (część w Sankt Petersburgu). Następnie w kilku odrębnych, kapturowych, bandyckich procesach prowadzonych przez tzw. «Trojkę NKWD» (m.in. 09.10.1937, 25.11.1937) wszystkich skazali na karę śmierci i zamordowali w zbiorowych mordach. Strzałami w tył głowy pozbawiono ich życia albo w więzieniu w Sankt Petersburgu, albo bezpośrednio na miejscach pochówku, m.in. w Sandarmoch, czy Lewaszowskim Pustkowiu k. Leningradu, gdzie ich ciała wrzucono do zbiorowych dołów. Innych kapłanów aresztowany w miejscach, gdzie posługali, a następnie mordowano w okolicznych centralach NKWD (np. w Mińsku na Białorusi), po równie ludobójczych procesach przeprowadzanych przez wspomniany sąd kapturowy «Trojka NKWD».

ITŁ SibŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‐Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Сибирский (pl. Syberyjski) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą główną w miejscowości Mariinsk w obw. Kemerowo, gdzie znajdował się także specjalny obóz dla inwalidów (dwukrotnie przenoszoną do oddalonego o ok. 350 km Nowosybirska). Utworzony jesienią 1929. Jeden z największych — początkowo obejmujący region od Omska do Krasnojarska, w zasadzie cały obszar Zachodnio‐Syberyjskiej równiny; później podzielony i ograniczony do obszaru obejmującego okręgi Nowysybirska, Tomska i Kemerowa. W SibLag przetrzymywano do 80,000 skazańców: e.g. 78,838 (01.01.1938); 77,919 (01.01.1942); 70,370 (01.04.1942). Więźniowie niewolniczo pracowali przy konstrukcji linii kolejowych, wycince lasów, przemyśle drzewnym i w kopalniach węgla, oraz w innych gałęziach przemysłu (fabryki cegieł, ubrań, wyrobów ze skóry, futer). Zamknięty ok. 1960. (więcej na: en.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
, www.gulagmuseum.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
)

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‐трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‐Bałtycki (1931‐1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‐каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
)

źródła

osobowe:
pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.07.16]
, ru.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.07.16]
, drevo-info.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.07.16]
, ru.openlist.wikiKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.03.28]

bibliograficzne:
Hierachia, kler i pracownicy Kościoła Prawosławnego w XIX‐XXI wieku w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej”, ks. Grzegorz Sosna, m. Antonina Troc-Sosna, Warszawa–Bielsk Podlaski 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
drevo-info.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.07.16]

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org
 — proszę spróbować wybierając link poniżej:

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E-majlową

Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:

ADRES EMAJL

jako temat podając:

MARTYROLOGIUM: WOJEWODIN Grzegorz

Powrót do przeglądania życiorysu:

kliknij by powrócić do życiorysuKliknij by powrócić do życiorysu