funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja wrocławska
więcej na: www.archidiecezja.wroc.pl [dostęp: 2013.05.19]
diecezja katowicka
więcej na: www.archidiecezja.katowice.pl [dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce urodzenia

25.07.1875

Marklowice Dolne
Zaolzie - Śląsk Cieszyński, pow. Karwina, kraj morawsko-śląski, Czechy

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

05.07.1899

szczegóły posługi

kapelan sióstr zakonu boromeuszek klasztoru w Szklarskiej Porębie (1940‑43), b. dziekan dekanatu Frysztat (1938‑40), b. proboszcz parafii pw. Narodzenia Najswiętszej Maryi Panny we Frysztacie (1917‑39), b. wikariusz parafii pw. Narodzenia Najswiętszej Maryi Panny w Frysztacie (do 1917), Ustroń (1902‑1899), Istebna (1899), b. student teologii i filozofii Wyższego Seminarium Duchownego w Ołomuńcu (do 1899)

data i miejsce śmierci

18.03.1944

Cieszyn
pow. Cieszyn, woj. śląskie, Polska

przyczyna śmierci

wycieńczenie i choroba

szczegóły śmierci

Po niemieckim najeździe na Rzeczpospolitą 01.09.1939 (Rosjanie zaatakowali Polskę 17 dni później) i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu niemieckiej okupacji ostrzeżony o możliwym aresztowaniu w ramach Intelligenzaktion — eksterminacji polskiej inteligencji — opuścił parafię i udał się do Wrocławia. Za zgodą kard. Bertrama rozpoczął potajemne posługiwanie w Szklarskiej Porębie. Jesienią 1941 aresztowany przez Niemców — formalnie za brak noszenia czerwonej naszywki z białą literą „P”, na oznaczenie Polaka. Osadzony w więzieniu w Jeleniej Górze, następnie we Wrocławiu i w końcu w Katowicach. Zwolniony, z zakazem powrotu do parafii Frysztat. Chory, po doświadczeniach więziennych, przebywał w szpitalu w Chrzanowie. Następnie przeniesiony do szpitala obsługiwanego przez siostry boromeuszki w Cieszynie, gdzie wkrótce zmarł (prawd. na raka wątroby).

sprawstwo

Niemcy

inni związani szczegółami śmierci

ADAMECKI Józef, BARABASZ Jan Nepomucen, GALOCZ Klemens, KAŁUŻA Franciszek Mateusz, KAŁUŻA Karol, KUKLA Stanisław, KULA Józef, OLSZAK Henryk, PAŹDZIORA Augustyn, SZYMECZEK Fryderyk, TOMANEK Rudolf, WRZOŁ Ludwik, MAROSZ Jan, PŁOSZEK Rudolf, SOSNA Karol

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Katowice (więzienie): Areszt śledczy zarządzany przez Niemców, a później, w 1945, przejęty przez komunazistów.

Intelligenzaktion Schlesien: Przeprowadzona przez Niemców głównie w 04‑05.1940 akcja aresztowań i eksterminacji polskiej elity intelektualnej Górnego Śląska, w większości umieszczonej na liście proskrypcyjnej zwanej „Sonderfahndungsbuch Polen” — powstańców śląskich, działaczy plebiscytowych, dziennikarzy, polityków, intelektualistów, urzędników oraz duchownych — mająca na celu całkowitą germanizację regionu. Część aresztowanych zamordowano w zbiorowych egzekucjach, część zesłano do obozów koncentracyjnych (duchowni zostali zesłani najpierw do KL Dachau, a potem do KL Gusen, gdzie niewolniczo pracowali w kamieniołomach), skąd większość już nie wróciła, część wydalono do zarządzanego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa. Razem Niemcy zamordowali ok. 2,000 członków górnośląskiej polskiej elity inteligenckiej. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2016.05.30])

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2016.05.30], pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
www.ceeol.com [dostęp: 2017.11.07]
oryginalnych zdjęć:
www.archives.cz [dostęp: 2017.11.07], otworzksiazke.pl [dostęp: 2017.11.07], www.latest.facebook.com [dostęp: 2020.05.25]