funkcja

kleryk diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja płocka
więcej na: www.diecezjaplocka.pl [dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce śmierci

01.09.1940

Sierpc
pow. Sierpc, woj. mazowieckie, Polska

alt. daty i miejsca śmierci

30.08.1942

szczegóły śmierci

Aresztowany 27/28.04.1940 za działalność niepodległościową (w ramach Polskiego Państwa Podziemnego), przetrzymywany w więzieniu w Ostrołęce, torturowany. Tam też prawd. skazany na śmierć. Po trzech miesiącach przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Soldau. Stamtąd wywieziony do więzienia w Sierpcu i tam, na tzw. „Glinkach”, rozstrzelany w zbiorowej egzekucji 42 osób, wśród których był m.in. ks. Franciszek Burawski I ks. Józef Świniarski.

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

Baranowo
pow. Ostrołęka, woj. mazowieckie, Polska

szczegóły posługi

alumn seminarium duchownego w Płocku

inni związani szczegółami śmierci

BURAWSKI Franciszek, ŚWINARSKI Józef

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Sierpc (Glinki): 01.09.1940 Niemcy przywieźli do Sierpca ok. 43 więźniów z obozu koncentracyjnego w Soldau, głównie nauczycieli oraz przedstawicieli polskiej inteligencji. Było wśród nich co najmniej dwóch księży i jeden kleryk. 4 samochody ciężarowe zajechały na tzw. „Glinki” — część Sierpca — gdzie Niemcy spędzili najbliższych mieszkańców. Więźniów stawiano — po dziesięciu — nad wykopanym rowem i rozstrzeliwano. Z ostatniego samochodu więźniowie uciekli. Większość szybko Niemcy schwytali i zamordowali. Uratował się jeden. (więcej na: www.sierpc.com.pl [dostęp: 2015.05.09], www.fronda.pl [dostęp: 2015.05.09])

KL Soldau: Obóz koncentracyjny KL Soldau (na terenie dzisiejszego Działdowa) — wobec włączenia przez Niemców polskiego powiatu działdowskiego do niem. Regierungsbezirk Allenstein (pl. rejencja olsztyńska) znajdujący się na okupowanym terenie, w którym obowiązywały prawa stosowane w całych Niemczech, a zatem na terenie Niemiec — zaczął działaność w 09.1939, gdy w byłych koszarach 32 Pułku Piechoty Wojska Polskiego Niemcy zorganizowali obój przejściowy dla jeńców wojennych kampanii wrześniowej. Na jesieni 1939 wykorzystywano go także jako areszt tymczasowy. Na przełomie 1939‑40 przekształcono go w niem. „Durchgangslager für polnische Zivilgefangene” (pl. „obóz przejściowy dla polskich jeńców cywilnych”), przed wysłaniem dalej do obozów koncentracyjnych. W rzeczywistości wykorzystywany był wówczas do eksterminacji polskiej inteligencji w ramach ludobójczego programu niem. Intelligenzaktion, a także eksterminacji osób niepełnosprawnych w ramach Aktion T4. Następnie w 05.1940 obóz przekształcono w niem. Arbeitserziehungslager (pl. Wychowawczy Obóz Pracy), a w końcu w obóz karny dla więźniów karnych i politycznych, w większości skazanych na śmierć. W latach 1939‑41 w KL Soldau Niemcy przetrzymywali, poniżając i torturując, setki polskich duchownych i zakonników. Ok. 80 księży, zakonników i zakonnic zamordowano. Mordowano ich w samym obozie, strzałem w głowę, oraz w miejscach masowych egzekucji w okolicznych lasach (las Białucki, las w Malinowie, Komorniki). Ani dat ani dokładnych miejsc mordu duchownych nie udało się ustalić. Razem w KL Soldau zamordowano ok. 15,000 ofiar, wśród nich tysiące pacjentów zakładów psychiatrycznych (w ramach Aktion T4). (więcej na: mazowsze.hist.pl [dostęp: 2013.08.17], pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23])

Ostrołęka: Areszt śledczy zarządzany przez Niemców. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17])

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17], pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
www.straty.pl [dostęp: 2015.04.18]
bibliograficzne:
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‑1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‑V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‑1981
oryginalnych zdjęć:
www.sierpc.com.pl [dostęp: 2015.05.09]