funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]
diecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

1950

GuŁAGsieć obozów pracy niewolniczej GuŁAG
dziś: nazwa i położenie nieznane

alt. daty i miejsca
śmierci

ITŁ MonchegorŁagsieć obozów pracy niewolniczej GuŁAG
dziś: Monczegorsk, obw. murmański, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.04.08]
PPŁp KotłasŁagsieć obozów pracy niewolniczej GuŁAG
dziś: obw. archangielski, Rosja
więcej na
ru.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.19]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce
urodzenia

18.09.1877

Oszmianadziś: rej. Oszmiana, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.27]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

12.06.1907

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

ZDANOWICZKliknij by wyświetlić biografię Edward

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

ITŁ MonczegorŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‑Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Мончегорский (pl. Monczegorskij) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą w Monczegorsku, w obw. murmańskim. Założony 14.01.1940. Więźniowie niewolniczo pracowali przy wznoszeniu kombinatu ros. „Североникель” (pl. „Seweronikiel”), stanowiącego część kompleksu produkcji aluminium i niklu w Kandałakszy, etc. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 15,000 więźniów: e.g. 10,016 (01.07.1940); 14,735 (01.01.1941); 13,593 (01.07.1941). Zakończył działalność 28.06.1941, po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan (ze wsparciem Finów), acz jeszcze w 1942, gdy ofensywa niemiecka załamała się (Murmańska nie zdobyto), kilka grup więźniów nadal obsługiwała kombinat. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

PPŁp KotłasŁag: Rosyjski ros. Пересыльно‑Перевалочный Лагпункт (pl. Obóz Transferowy i Przeładunkowy) PPŁp ros. Котласский (pl. Kotłaskij) — obóz przejściowy (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą w miejscowości Kotłas w obw. archangielskim Założony 06.06.1931 jako podobóz obozu koncentracyjnego ITŁ UstWymŁag1, 05.03.1932‑31.07.1932 samodzielny podobóz Gułagu, następnie do 09.05.1938 podobóz obozu ITŁ UchtPeczŁag, ponownie do 14.05.1940 samodzielny podobóz Gułagu, do 27.10.1943 podobóz zarządzany przez ministerstwo Transportu Kolejowego, do 29.07.1945 jako część obozu koncentracyjnego rolniczego PPŁp KotłasŁag. Od 29.06.1945 PPŁp KotłasŁag funkcjonował jako podobóz obozu koncentracyjnego ITŁ SewPeczŁag, zajmujący się wyłącznie produkcją żywności. Więźniowie niewolniczo pracowali przy składowaniu i transporcie towarów do i z obozów koncentracyjnych w rep. Komi, materiałów budowlanych dla Północno‑Peczorskiej Magistrali Kolejowej, a po przekształceniu obozu 27.10.1943 w obóz rolniczy przy produkcji żywności, etc. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 9,000 000 więźniów: e.g. 8,073 (01.07.1940); 8,716 (01.01.1943); 8,629 (01.01.1944); 6,207 (01.01.1945), wśród których było wielu Polaków. Jako podobóz przeładunkowy zakończył działalność w 1945, natomiast jako obóz rolniczy w 1956. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

Archangielsk: Rosyjski jeniecki obóz pracy przymusowej. Jednocześnie centrum wielu rosyjskich obozów koncentracyjnych w ramach Gułagu, takich jak ITŁ JagrinŁag, KargopolŁag, PPŁp KotłasŁag, OnetŁag. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‑трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‑Bałtycki (1931‑1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‑каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Mińsk: Rosyjskie więzienie. W 1937 miejsce wielu mordów w czasie rosyjskiej „Wielkiej Czystki”. Po rosyjskiej inwazji na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej miejsce przetrzymywania wielu Polaków. W 06.1941, po inwazji niemieckiej, Rosjanie wymordowali w nim część polskich więźniów osadzonych w Więzieniu Centralnym i tzw. Amerykance, a pozostałych pognano — w „marszu śmierci” (Rosjanie zamordowali ok. 10‑20 tys. więźniów) — w kierunku Czerwienia, w głąb Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.wsm.archibial.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.wsm.archibial.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], catholic.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14]
bibliograficzne:
„Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‑1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017
„Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939‑1988”, Roman Dzwonkowski, SAC, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, Lublin
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
radzima.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16], radzima.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16], radzima.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]