Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
ŁUKOMSKI
imiona
Stanisław Kostka Andrzej
funkcja
biskup
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja łomżyńskawięcej na
www.kuria.lomza.pl
[dostęp: 2012.11.23]
archidiecezja gnieźnieńska i poznańska (aeque principaliter)więcej na
www.archpoznan.pl
[dostęp: 2012.11.23]
honorowe wyróżnienia
papieski szambelan honorowywięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.22]
Krzyż Komandorski „Polonia Restituta”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.04.16]
Order Narodowy Legii Honorowej (fr. L’Ordre national de la Légion d’honneur)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.02.04]
kanonik gremialnywięcej na
kanonik gremialny (archikatedra RK pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła, Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])
Doktor Honoris Causawięcej na
Doktor Honoris Causa (Uniwersytet Poznański UP, Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])
data i miejsce
śmierci
28.10.1948
Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
szczegóły śmierci
W czasach zaboru pruskiego, w czasie pobierania nauk w niem. Königliche Wilhelm–Gymnasium (pl. Gimnazjum Króla Wilhelma) w Krotoszynie, członek polskiej samokształceniowej organizacji konspiracyjnej Towarzystwo Tomasza Zana (prawd. zwanej „kołem Marianów”).
Po abdykacji 09.11.1918 niemieckiego cesarza Wilhelma II Hohenzollerna; po podpisaniu 11.11.1918 przez Aliantów i Niemców, w wagonie sztabowym w Compiègne, w kwaterze marszałka Francji Ferdynanda Focha, rozejmu i zawieszenia broni — co oznaczało de facto zakończenie I wojny światowej; a także po przekazaniu 11.11.1918 przez Radę Regencyjną — działającą na terenie okupowanego przez Państwa Centralne (Niemcy i Austro–Węgry) tzw. niem. Königreich Polen (pl. Królestwo Polskie) — zwierzchniej władzy nad wojskiem brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu oraz zamianowaniu go naczelnym dowódcą wojsk polskich, co oznaczało de facto odrodzenie państwa polskiego, obejmującego aliści tylko obszar niem. Königreich Polen, czyli polskie terytorium do 1915 znajdujące się pod zaborem rosyjskim, i nie obejmującego ziem zaboru pruskiego; Wielkopolska — jako pruska niem. Provinz Posen (pl. Prowincja Poznańska) — nadal formalnie pozostawała częścią państwa niemieckiego. 14.11.1918 w Poznaniu polski Centralny Komitet Obywatelski CKO, organizacja założona w 1916 jako konspiracyjny Komitet Międzypartyjny, przekształciła się w Naczelną Radę Ludową NRL. Następnie NRL uznana została przez Polski Sejm Dzielnicowy, który zebrał się 03‐05.12.1918 w poznańskim kinie „Apollo”, za legalną polską władzę państwową — Sejm ponadto wyraził wolę powstania zjednoczonego państwa polskiego z dostępem do morza. Został wówczas jej członkiem, stając na czele jej Wydziału Oświaty i Wyznań. W tej roli wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918‐1919, które wybuchło 27.12.1918 i zdecydowało o włączeniu Wielkopolski — co potwierdził kończący I wojnę światową traktat wersalski, zawarty 28.06.1919 między zwycięskimi Państwami Ententy a Niemcami, który w życie wszedł 10.01.1920, po ratyfikacjach przez wszystkie umawiające się strony — do odrodzonego państwa polskiego.
W roli przewodniczącego Wydziału NRL czynnie uczestniczył przy organizowaniu Uniwersytetu Poznańskiego — pierwszego uniwersytetu na ziemiach zaboru pruskiego, Niemcy bowiem zabraniali Polakom na powoływanie uczelni wyższych.
Po niemieckim ataku 01.09.1939 na Polskę (Rosjanie zaatakowali Polskę 17 dni później) i rozpoczęciu II wojny światowej, Niemcy zbombardowali Łomżę, siedzibę jego diecezji już pierwszego dnia wojny, 01.09.1939. 08.09.1939 rozpoczęła się trzydniowa bitwa o miasto. Opuścił wówczas 09.09.1939 Łomżę i udał się na wschód. Miasto Niemcy zdobyli 11.09.1939. 27.09.1939 wycofali się, i zgodnie z paktem Ribbentrop–Mołotow oddali Łomżę sojusznikom, Rosjanom, którzy wkroczyli tam 29.09.1939.
Początkowo przez kilka dni przebywał w parafii Kulesze, gdzie kilka miesięcy wcześniej, 18.06.1939, konsekrował nowy kościół, by przedostać się dalej na wschód, do Wilna.
Wilno Rosjanie zajęli 19.09.1939 i wówczas powrócił na teren swej diecezji, do Tykocina.
Przebywał tam do 27.11.1939, by później przenieść się ponownie do parafii Kulesze.
Do Łomży powrócił dopiero 09.07.1941, po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, i rozpoczęciu okupacji niemieckiej.
W czasie okupacji niemieckiej miał wstawiać się za prześladowanymi Żydami oraz aresztowanymi księżmi, interweniował m.in. w sprawie rozstrzeliwania przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo ludności na cmentarzu kościelnym, odmawiając jednocześnie współpracy z okupantem. Popierać miał działania konspiracyjnej Armii Krajowej AK (część Polskiego Państwa Podziemnego), w szczególności system tajnego nauczania. W 1943/1944 brało w nim udział 278 nauczycieli (z których ponad 80 zginęło), obejmując 5,210 uczniów nauczaniem na poziomie szkoły średniej — Niemcy dozwalali na nauczanie polskich dzieci tylko na poziomie szkoły podstawowej.
W 09.1944, gdy do Łomży zbliżała się rosyjska ofensywa, uchronił katedrę łomżyńską przed zniszczeniem przez Niemców. Wycofujący się Niemcy niszczyli i dewastowali planowo najcenniejsze zabytki kulturowe i historyczne na opuszczanych terytoriach. 12.09.1939 przybył do niego oficer niemiecki z nakazem natychmiastowego opuszczenia pałacu biskupiego, wobec planu wysadzenia katedy i pałacu w powietrze. Odmówił, oświadczając: „Posterunek ordynariusza tutejszej diecezji powierzony mi został przez najwyższą władzę kościelną i bez polecenia mej władzy kościelnej nie wolno mi tej placówki opuścić. Jeśli będziecie burzyć katedrę i zabudowania diecezjalne, zginę pod gruzami, a nie opuszczę powierzonego mi posterunku duszpasterskiego”. Parę godzin później przyszli dwaj inni niemieccy oficerowie. Byli nieugięci. Biskup wspominał: „Poczułem się bezradny […] [Powiedziałem], że chciałbym pomodlić się. Udałem się do kaplicy Matki Boskiej i klęknąwszy na stopniach ołtarza przed Jej obrazem, błagałem o pomoc w uratowaniu katedry […] Nie była to jednak zwykła prośba błagalna… Było to stanowcze domaganie się pomocy i ratunku od Matki Boskiej […] Pokrzepiony modlitwą i pełen ufności w pomoc Matki Boskiej, powróciłem do oczekujących na mnie oficerów […] Powiedziałem wtedy do nich: chcę zawrzeć z wami umowę. Daję każdemu z was różaniec (a miałem dwa różańce w kieszeni), i zobowiązuję się, że będę modlił się codziennie przy wieczornych swoich pacierzach, żebyście szczęśliwie wrócili z wojny do swych rodzin, a wy zostawcie mi za to katedrę […] Oficerowie przyjęli różańce, spojrzeli na siebie i na mnie, ale nie nalegali już więcej. Pożegnali się ze mną ‐ i odeszli”. Katedra nie została wysadzona, choć owego 12.09.1944 Niemcy „wysadzili w powietrze lepsze i większe budynki, pozostałe domy palili po kolei ulice stały w płomieniach”. Zniszczyli m.in. historyczny kościół pojezuicki i kilka innych świątyń gotyckich w diecezji.
Następnego dnia do Łomży wkroczyli Rosjanie. Prawd. został wówczas zmuszony do opuszczenia Łomży — Rosjanie wstrzymali, w związku z wybuchem Powstania Warszawskiego, ofensywę na całej długości walk niemiecko–rosyjskich, i front stanął m.in. na rzece Narew, nad którą położona jest Łomża. Przeniósł się do Zambrowa, a później — prawd. już po rozpoczęciu rosyjskiej ofensywy zimowej 1945, która doprowadziła do klęski Niemiec, do Rosochatego.
Do Łomży wrócił pod koniec 02.1945.
Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej, po rozpoczęciu w 1945 kolejnej rosyjskiej okupacji, namiestnicze komunazistowskie wladze polskiego państwa prl zorganizowały przeciwko niemu kampanię propagandową.
Poddano go ścisłemu nadzorowi komunistycznego zbrodniczego urzędu bezpieczeństwa UB.
Mimo tego utrzymywał kontakty z polskim niepodległościowym podziemiem antykomunistycznym — m.in. w 04.1945 wziął udział, w lesie pod Małym Płockiem k. Łomży, w przeglądzie oddziałów Narodowego Zjednoczenia Wojskowego NZW.
Ponownie z członkami konspiracyjnego NZW spotkał się potajemnie 20.03.1946.
Wygłaszał kazania, w których a wzywał do obrony przed „nawałą bolszewicką” idącą ze wschodu.
Wspomniał, że pewne „czynniki” w Polsce starają się odciągnąć młodzież od religii, prowadząc ją na „jakieś spacery czy wycieczki”.
Dodawał, że zaczyna się dziać to samo, co w bolszewickiej Rosji, „gdzie walczą z religią i zamykają kościoły”.
Ciężko ranny w podejrzanym wypadku samochodowym k. Podborza 4 km od Ostrowii Mazowieckiej — awarii uległ układ kierowniczy samochodu.
Zawieziony najpierw do Ostrowii Mazowieckiej a następnie do szpitala im. św. Antoniego w Warszawie, gdzie zmarł.
Przyczyn wypadku komunazistowskie władze rosyjskiej republiki prl nigdy nie wyjaśniły.
przyczyna śmierci
mord (?)
sprawstwo
Rosjanie / Polacy (?)
miejsca i wydarzenia
Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Powstanie WielkopolskieKliknij by przejść do opisu, Towarzystwa Tomasza ZanaKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
21.10.1874
Borekdziś: gm. Sadki, pow. Nakło nad Notecią, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
rodzice
ŁUKOMSKI Józef
🞲 ?, ? — 🕆 ?, ?
BAWOROWSKA Teofila
🞲 ?, ? — 🕆 ?, ?
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
24.02.1898
szczegóły posługi
1926 – 1948
biskup ordynariusz — diecezja RK łomżyńska — nominacja: 24.06.1926; także: 1926‐1946 sekretarz Konferencji Episkopatu Polski (zrezygnował w 1936, ale rezygnacja została przyjęta dopiero w 05.1946)
19.10.1922
Doktor Honoris Causa — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia, Uniwersytet Poznański [i.e. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (od 1955) / Uniwersytet Poznański (1945‐1955, 1920‐1939) / Wszechnica Piastowska (1919‐1920) / Uniwersytet Polski (1918‐1919) / Akademia Królewska (1903‐1918)]
1920 – 1926
biskup pomocniczy (łac. episcopus auxiliaris) — archidiecezja RK Silyum (Silyensis) — nominacja: 08.03.1920
1920 – 1926
biskup tytularny — diecezja RK Sicca Veneria — nominacja: 08.03.1920; święcenia: 23.05.1920, archikatedra pw. św.Piotra i św. Pawła Apostołów w Poznaniu
1916 – 1926
kanonik gremialny — PoznańOstrów Tumski
dziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18] ⋄ Kapituła Archikatedralna ⋄ archikatedra RK pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła
ok. 1915 – 1920
proboszcz — PoznańOstrów Tumski
dziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18] ⋄ archikatedra RK pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła
1905 – ok. 1915
proboszcz — Koźmindziś: Koźmin Wielkopolski, gm. Koźmin Wielkopolski, pow. Krotoszyn, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Wawrzyńca Diakona i Męczennika ⋄ dekanat RK Koźmindziś: Koźmin Wielkopolski, gm. Koźmin Wielkopolski, pow. Krotoszyn, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — funkcja faktycznie objęta w 1906; także: działacz i od ok. 1914 wiceprezes Rady Głównej Towarzystwo Czytelni Ludowych TCL w Poznaniu
administrator — Wałkówdziś: gm. Koźmin Wielkopolski, pow. Krotoszyn, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.02.04] ⋄ parafia RK pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Koźmindziś: Koźmin Wielkopolski, gm. Koźmin Wielkopolski, pow. Krotoszyn, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — p.o. („ad interim”)
profesor — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Arcybiskupie Seminarium Duchowne (Collegium Leoninum) — wykładowca liturgiki
ok. 1898 – 1906
kapelan osobisty — ordynariusz arch. gnieźnieńskiej i poznańskiej, abp Florian Stablewski — także: sekretarz osobisty ordynariusza; 1905‐1906 radca Rady Ordynariusza
ok. 1898
wikariusz — Kościelectakże: Kościelec Kujawski
dziś: gm. Pakość, pow. Inowrocław, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18] ⋄ parafia RK pw. św. Małgorzaty Panny i Męczennicy ⋄ dekanat RK Inowrocławdziś: gm. Inowrocław, pow. Inowrocław, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
do 1898
student — Gnieznodziś: gm. Gniezno miasto, pow. Gniezno, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Arcybiskupie Duchowne Seminarium Praktyczne (łac. Seminarium Clericorum Practicum)
od 1894
student — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Arcybiskupie Seminarium Duchowne (Collegium Leoninum)
autor artykułów w „Przewodniku Katolickim”, „Przeglądzie Oświatowym” wydawanym przez TCL; wspomnień „Arcybiskup Stablewski. Kartki z jego życia i działania”, Poznań 1933
miejsca i wydarzenia
opisy
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Powstanie Wielkopolskie: Powstanie polskich mieszkańców byłej niemieckiej niem. Posen Provinz (pl. Prowincja Poznańska) na przełomie lat 1918‐1919 — po abdykacji 09.11.1918 niemieckiego cesarza Wilhelma II Hohenzollerna; po rozejmie i zawieszeniu broni między Aliantami a Niemcami podpisanym 11.11.1918 w wagonie sztabowym w Compiègne, w kwaterze marszałka Francji Ferdynanda Focha — co oznaczało de facto zakończenie I wojny światowej — przeciwko powstałej na gruzach Cesarstwa Niemieckiego niemieckiej Republice Weimarskiej, z zamiarem przyłączenia ziem zaboru pruskiego do Rzeczypospolitej. Odrodzona 11.11.1918 Rzeczpospolita początkowo formalnie obejmowała bowiem tylko tzw. niem. Königreich Polen (pl. Królestwo Polskie), czyli terytorium do 1915 znajdujące się pod zaborem rosyjskim, a następnie pod kontrolą Państw Centralnych (Niemiec i Austro–Węgier), nie obejmując aliści zaboru pruskiego. Rozpoczęte 27.12.1918 w Poznaniu i zakończone 16.02.1919 paktem rozejmowym w Trewirze, wymuszonym przez zwycięskie państwa Ententy, w którym znalazły się postanowienia nakazujące Niemcom zaprzestania działań przeciw Polsce i, co istotne, uznano polską powstańczą Armię Wielkopolską za sprzymierzone siły zbrojne Ententy. De facto okazało się polskim zwycięstwem, potwierdzonym w głównym traktacie pokojowym po I wojnie światowej, traktacie wersalskim z 28.06.1919, który w życie wszedł 10.01.1920 i w którym większość ziem zaboru pruskiego uznano za polskie. Udział w Powstaniu wzięło wielu polskich kapłanów, zarówno jako kapelanów oddziałów powstańczych, jak i członków i przywódców nowych władz polskich na terenach objętych Powstaniem. W 1939, po najeździe niemieckim na Polskę i rozpoczęciu II wojny światowej ci kapłani byli szczególnie prześladowani przez Niemców i w większości zamordowani. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14])
Towarzystwa Tomasza Zana: Tajne związki polskiej młodzieży, mające na celu samokształcenie i samowychowanie w duchu patriotycznym, w buncie przeciw germanizacji i cenzurze kultury polskiej, działające głównie wśród szkół średnich — gimnazjów — głównie w Wielkopolsce, a później na Śląsku. Pierwsze powstały w 1817. W 1897 odbył się zjazd w Bydgoszczy, który wypracował zasady działalności konspiracyjnej. Na innym zjeździe w Poznaniu powołano „Czerwoną Różę”, nadrzędną organizację dla wszystkich kół gimnazjalnych i koordynującą ich pracę. W 1900 „Czerwona Róża” skupiła organizacje Filomatów z Pomorza. Po procesie toruńskim w 1901 organizacji Filomatów z Pomorza w 1903 Niemcy wytoczyli proces 24 członkom Towarzystwa Filomatów i Filaretów z Gniezna. 21 z uczniów skazanych zostało na kary od nagany do 6 tygodni więzienia. Najbardziej dotkliwe były karty relegacji ze szkół z zakazem kontynuacji nauczania w szkołach średnich i wyższych Prus. Mimo represji Towarzystwo działało do 1918 i odzyskania przez Polskę niepodległości. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])
źródła
osobowe:
pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06], www.bibula.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06], historialomzy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2025.01.04], www.4lomza.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20]
bibliograficzne:
„Księża społecznicy w Wielkopolsce”, praca zbiorowa, Słownik biograficzny, t. 2 I‐O, 2007
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.bibula.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06], historialomzy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], www.konserwatyzm.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], www.wbc.poznan.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], historialomzy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], historialomzy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], gazetawarszawska.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04]
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: ŁUKOMSKI Stanisław Kostka Andrzej
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu