funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja włocławska
więcej na: www.diecezja.wloclawek.pl [dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce urodzenia

21.09.1907

Dębowa Góra (gm. Sławków)

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

19.06.1932 (katedra włocławska)

szczegóły posługi

prefekt szkół powszechnych i kapelan powiatowy parafii Brześć Kujawski (1937‑9), b. prefekt szkół powszechnych i kapelan powiatowy parafii Warta (1936‑7), Pyzdry (1933‑6), Koło (1932‑3)

data i miejsce śmierci

1940

Groß-Mischen

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

szczegóły śmierci

Aresztowany 21.10.1939 na „konferencji” zorganizowanej przez Niemców, która miała dotyczyć wznowienia nauki w szkołach. Przetrzymywany w więzieniu we Włocławku. Następnie prawd. wywieziony do obozu jenieckiego Stablack. Stamtąd wywieziony, prawd. do obozów pracy niewolniczej Rudau i Groß‑Mischen, gdzie zaginął.

alt. daty i miejsca śmierci

12.1939

Rudau

sprawstwo

Niemcy

inni związani szczegółami śmierci

BAGDZIŃSKI Mieczysław, CHWIŁOWICZ Mieczysław, GUZENDA Karol Zygmunt, JANKOWSKI Antoni, KLEPACZEWSKI Ludwik, KRYSIŃSKI Jan Julian, MIASTKOWSKI Antoni, PŁOSZAJ Stanisław, SZCZEPANOWSKI Stanisław Feliks, SZCZODROWSKI Marian

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Groß-Mischen: Groß–Mischen (Miszewo w Sambii) był w 1939 niemieckim obozem, w którym przetrzymywano m.in. ok. 200 nauczycieli szkół średnich i katolickich duchownych z Włocławka i okolic aresztowanych w ramach akcji „Intelligenzaktion” — fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, zmuszając ich m.in. do pracy przy budowie autostrad. Obóż przestał funkcjonować w 12.1939 a listy wysyłane do uwięzionych wracały z adnotacją „adresat wyjechał”. Nikt z aresztowanych i przetrzymywanych w obozach Rudau, Groß–Mischen i Beidritten nie wrócił do domu. (więcej na: pamiec.pl [dostęp: 2014.03.10])

Rudau: Rudau II bei Königsberg (Rudawa koło Królewca) był w 1939 niemieckim obozem, w którym przetrzymywano m.in. ok. 200 nauczycieli szkół średnich i katolickich duchownych z Włocławka i okolic aresztowanych w ramach akcji „Intelligenzaktion” — fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, zmuszając ich m.in. do pracy przy budowie autostrad. Obóż przestał funkcjonować w 12.1939 a listy wysyłane do uwięzionych wracały z adnotacją „adresat wyjechał”. Nikt z aresztowanych i przetrzymywanych w obozach Rudau, Groß–Mischen i Beidritten nie wrócił do domu. (więcej na: www.1wrzesnia39.pl [dostęp: 2013.10.05])

Stalag 1-A Stablack: Stalag 1‑A — niemiecki obóz jeniecki dla podoficerów i szeregowców wojsk lądowych w okolicy dziejszych wsi Stabławek i Kamińska (pow. Bartoszyce), oraz częściowo w okolicy Dołgorukowa w dawnym powiecie Pruskiej Iławy (dziś w rosyjskim obwodzie królewieckim). Po ataku na Polskę do końca 09.1939 Niemcy przewieźli doń ponad 40,000 polskich jeńców. Podczas funkcjonowania w latach 1939‑45 przetrzymywano w nim razem ok. 255,000 jeńców wojennych z całej Europy. Kilkanaście tysięcy zmarło. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.03.10])

Włocławek: Policyjny areszt śledczy przy ul. Karnkowskiego w centrum Włocławka, zarządzany przez Niemców. W latach 1939‑40 Niemcy przetrzymywali w nim setki Polaków, w tym dziesiątki polskiego duchowieństwa, którzy następnie zostali przetransportowani do niemieckich obozów koncentracyjnych. (więcej na: www.sztetl.org.pl [dostęp: 2017.01.21])

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: www.sztetl.org.pl [dostęp: 2017.01.21], pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
www.wtg-gniazdo.org [dostęp: 2013.02.15]
bibliograficzne:
„Ofiary zbrodni niemieckiej spośród duchowieństwa diec. włocławskiej”, ks. Stanisław Librowski, „Kronika Diecezji Włocławskiej”, 07‑08.1947