funkcja

ojciec zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

zakon

Zakon Świętego Augustyna (augustianin - OSA)
więcej na: www.augustianie.pl [dostęp: 2012.12.28]

data i miejsce urodzenia

20.08.1903

Wędrynia (Śląsk Cieszyński, okr. Frydek-Mistek, Czechy)

śluby zakonne

02.09.1934 (wieczyste)

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

16.06.1935

szczegóły posługi

mnich klasztoru Kraków–Kazimierz, duszpasterz parafii pw. Matki Bożej Dobrej Rady w Krakowie–Prokocimiu

data i miejsce śmierci

16.11.1941

KL Auschwitz

przyczyna śmierci

mord

szczegóły śmierci

Po niemieckim i rosyjskim najeździe w 09.1939 na Polskę i rozpoczęciu II wojny światowej I rozpoczęciu niemieckiej okupacji zakonnicy klasztoru Kraków–Kazimierz udzielili schronienia prawie 60 Polakom wysiedlonym przymusowo przez Niemców z terenów bezpośrednio przyłączonym do Niemiec, głównie z Wielkopolski, i porzuconych w szczerym polu na obszarze zarządzanego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa. Udzielali również pomocy prześladowanym Żydom z krakowskiej dzielnicy Kazimierz, których większość została w 05.1940 wysiedlona/deportowana w okolice Lublina — by „umożliwić” osiedlenie się Niemcom przybywającym do Krakowa — a reszta została w 03.1941 zamknięta w nowo powstałym getcie w Krakowie–Podgórzu. Aresztowany 19/20.09.1941 przez Niemców, razem z grupą współbraci z klasztoru Kazimierz w Krakowie, m.in. wraz z o. Bolesławem Gaczkiem, o. Adamem Olszewskim, o. Tadeuszem Wiluckim oraz br. Kazimierzem Lipką. Osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Torturowany. Następnie 04.11.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie został zamordowany: otrzymał 125 uderzeń kijem.

sprawstwo

Niemcy

inni związani szczegółami śmierci

GACZEK Bolesław Jan (o. Wilhelm), LIPKA Wojciech Stanisław (br. Kazimierz), OLSZEWSKI Adam (o. Krzysztof), WILUCKI Tadeusz (o. Edmund)

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

KL Auschwitz (nr więźnia: 22402): Niemiecki obóz koncentracyjny i obóz śmierci KL Auschwitz (dziś: Oświęcim), założony przez Niemców 27.01.1940 na ówczesnym terytorium Niemiec. KL Auschwitz był początkowo obozem głównie dla Polaków, od 1942 stał się miejscem zagłady europejskich Żydów. Przeszło przez niego ponad 400 kapłanów i osób zakonnych, z których ok. 40% zostało zamordowanych (większość z nich to Polacy). W skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Auschwitz wchodził znajdujący się zaraz obok obóz KL Birkenau, gdzie Niemcy zamordowali nawet do ponad miliona ludzi, głównie Żydów, w komorach gazowych. (więcej na: en.auschwitz.org.pl [dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.pl [dostęp: 2013.07.06])

Kraków (Montelupich): Krakowskie więzienie karne zarządzane przez Niemców policyjne. W latach 1940‑4 przeszło przez nie 50,000 więźniów, głównie Polaków i Żydów. Część z nich przetransportowano dalej, zazwyczaj do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, część została zamordowana jeszcze w więzeniu. Po zakończeniu działań wojennych więzienie wykorzystywane przez UB — polską jednostkę rosyjskiego NKWD — jako więzienie dla polskiej partyzantki niepodległościowej, z których część zesłano do więzień i niewolniczych obozów pracy w Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17])

Aresztowania 20.09.1941 (Kraków): W nocy z 19 na 20.09.1941 do klasztoru zakonu augustianów OSA w Krakowie–Kazimierzu, przy kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty, wkroczyła zbrodnicza niemiecka policja polityczna Gestapo. W ramach kolejnych represji wobec duchowieństwa polskiego, z oskarżenia o przechowowywanie ulotek polskich organizacji konspiracyjnych (części Polskiego Państwa Podziemnego) nawołujących do stawiania oporu niemieckim władzom okupacyjnym — w szeczególności władzom tzw. Generalnego Gubernatorstwa — oraz o korzystanie z „zabronionych” przez Niemców instrumentów odbiorczo–nadawczych, czyli radia, aresztowano 7 ojców zakonnych i 1 brata. Wszystkich najpierw zamknięto w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie, gdzie byli torturowani podczas przesłuchać, by później wywieźć do niemieckich obozów koncentracyjnych. Pięciu z nich już nie wróciło. (więcej na: www.augustianie.pl [dostęp: 2016.03.14])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
pl.auschwitz.org [dostęp: 2012.11.23]
bibliograficzne:
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‑1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‑V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‑1981
oryginalnych zdjęć:
auschwitz.org [dostęp: 2015.03.01], auschwitz.org [dostęp: 2015.03.01], auschwitz.org [dostęp: 2015.03.01], www.augustianie.pl [dostęp: 2019.05.30], www.bj.uj.edu.pl [dostęp: 2013.05.19], www.harmeze.franciszkanie.pl [dostęp: 2014.03.21]