funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja lwowskawięcej na
www.rkc.lviv.ua
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiegowięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]

honorowe wyróżnienia

„Krzyż Walecznych”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
„Krzyż Niepodległości”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.02.02]

data i miejsce
śmierci

11.09.1945

k. Maceratadziś: prow. Macerata, reg. Marche, Włochy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

wypadek

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce
urodzenia

21.04.1894

Koszarawadziś: gm. Koszarawa, pow. Żywiec, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]

alt. daty i miejsca
urodzenia

23.04.1894

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

29.06.1922 (Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

TARGOSZKliknij by wyświetlić biografię Stanisław Piotr

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

Ewakuacja armii gen. Andersa do Iranu: W 08‑09.1941 miała miejsce brytyjsko‑rosyjska inwazja na Iran (tzw. „Operacja Y”). 17.09.1941 do Teheranu weszły wspólnie wojska brytyjskie i rosyjskie. Gdy gen. Anders podjął decyzję o wyprowadzeniu wojsk polskich z Rosji od 12.03.1942 do 09.1942 do Iranu wyjechało łącznie 75,003 wojskowych i 41,128 cywili, w tym ok. 20,000 dzieci, polskich ofiar rosyjskich deportacji, więzień i obozów koncentracyjnych. Jedną z baz tranzytowych był Meszhed, w północnym Iranie, w rosyjskiej strefie okupacyjnej, przez który przeszło 2,694 osób, głównie cywili, w tym 1,704 dzieci (opiekowała się nimi m.in. Maria Anna Tyszkiewicz ps. Hanka Ordonówna, słynna przedwojenna piosenkarka). Tam też na wydzielonym fragmencie cmentarza ormiańskiego pochowano 29 polskich uchodźców, w tym 16 wojskowych — ofiar wypadków samochodowych na niebezpiecznej trasie z Rosji oraz wyniszczeń i wycieńczeń po przeżyciach z Rosji. Razem w Iranie zmarło 600 polskich żołnierzy, „43 junaków, 17 junaczek, 13 ochotniczek Pomocniczej Służby Kobiet i 2 siostry Czerwonego Krzyża”… (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30])

ITŁ OnegŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‑Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Онежский (pl. Oneżskij) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą przy stacji kolejowej Plesieckaja Północnej Magistrali Kolejowej, k. wsi Plesieck w obw. archangielskim. Założony 05.02.1938. Więźniowie niewolniczo pracowali przy wyrębie lasów, pozyskiwaniu i obróbce drewna, załadunku i dostawie drewna opałowego do Moskwy, budowie celulozowni, etc. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 20,000 więźniów: e.g. 35,959 (01.01.1949); 43,591 (01.01.1950); 41,626 (01.01.1951); 26,858 (01.01.1952); 21,156 (01.01.1953); 20,443 (01.01.1954). Zakończył działalność 05.05.1942, przy czym większość więźniów przeniesiono do ITŁ KargopolŁag. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

ITŁ SorokŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‑Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Сорокский (pl. Sorokskij) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — początkowo z siedzibą w Biełomorsku w rep. karelskiej (do 1938 pod nazwą Soroki), a później w Kodino w obw. archangielskim. Założony 07.05.1938. Więźniowie niewolniczo pracowali przy budowie drugiego toru linii kolejowej Biełomorsk‑Murmańsk i linii kolejowej Biełomorsk‑Plesieck (ze stacją kolejową w miejscowości Obozerskaja), destylarni alkoholu etylowego (w procesie hydrolizy) w Biełomorsku i Onega, przy obsłudze linii kolejowych, etc. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 52,000 więźniów: e.g. 17,360 (01.10.1938); 17,458 (01.01.1939); 17,941 (01.01.1940); 52,379 (01.01.1941); 40,164 (01.07.1941); 21,725 (01.01.1942); 22,289 (01.04.1942). Zakończył działalność 08.04.1942. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‑трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‑Bałtycki (1931‑1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‑каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

Wojna polsko‑rosyjska 1919‑1921: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])

źródła

osobowe:
cracovia-leopolis.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], www.zsowadowice.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.23], docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], www.cmentarzmontecassino.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], biographies.library.nd.eduKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
bibliograficzne:
„Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939‑1945”, red. Józef Krętosz, Maria Pawłowiczowa, Opole, 2005
„Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939‑1945”, Maria Pawłowiczowa (red.), ks. Józef Krętosz (red.), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole, 2007
„Schematismus Universi Saecularis et Regularis Cleri Archi Diaeceseos Metropol. Leopol. Rit. Lat.”, Kuria Metropolitalna Lwowska, od 1860 do 1938
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02]