funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja lwowska
więcej na: www.rkc.lviv.ua [dostęp: 2013.05.19]

honorowe wyróżnienia

kanonik Rochettum et Mantolettum
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.11.14]

data i miejsce urodzenia

1875

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

1901 (Lwów)

szczegóły posługi

dziekan dekanatu Buczacz, proboszcz parafii Barysz (1921‑44), b. wikariusz parafii Jazłowiec (1907‑21) — ekspozyt w Beremianach, b. wikariusz parafii Jazłowiec (1905‑7), Kąkolniki (1901‑5)

data i miejsce śmierci

09.04.1944

Barysz (obw. Tarnopol, Ukraina)

przyczyna śmierci

mord

szczegóły śmierci

Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, w czasie okupacji niemieckiej, pomagał prześladowanym Żydom. Śmiertelnie postrzelony 08.04.1944 przez rosyjskiego żołdaka lub rosyjskiego partyzanta, w pokoju na plebanii, strzałem przez okno, w czasie walk przyfrontowych i zbliżania się armii rosyjskiej — między rosyjskimi partyzantami a niemieckimi oddziałami. Mimo pomocy medycznej udzielonej przez Niemców po kilkunastu godzinach zmarł następnego dnia.

alt. daty i miejsca śmierci

13.04.1944, 14.03.1944

sprawstwo

Rosjanie

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Pomoc Żydom: W czasie II wojny światowej Niemcy na okupowanych ziemiach polskich zabronili udzielania pomocy Żydom pod karą śmierci. Setki kapłanów i duchowieństwa mimo tego takiej pomocy Żydom udzielało. Wielu poniosło śmierć. (więcej na: www.naszdziennik.pl [dostęp: 2013.08.31])

Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno–terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Od 1941 w jej skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.12.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
cracovia-leopolis.pl [dostęp: 2013.01.06], mnib.malorus.org [dostęp: 2013.01.06], www.wbc.poznan.pl [dostęp: 2013.01.06], www.savingjews.org [dostęp: 2015.09.30]
bibliograficzne:
„Eksterminacja narodu polskiego i Kościoła rzymskokatolickiego przez ukraińskich nacjonalistów w Małopolsce Wschodniej w latach 1939–1945”, ks. Józef Wołczański, materiały żródłowe, Kraków, 2005
p. Stanisława Puchała, korespondencja prywatna 01.02.2016
„Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939‑1945”, red. Józef Krętosz, Maria Pawłowiczowa, Opole, 2005
„Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939‑1945”, Maria Pawłowiczowa (red.), ks. Józef Krętosz (red.), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole, 2007