Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
św. JAN LEONARDI
(1805, Sablières – 1885, Lyon)
założyciel
patron: farmaceutów, aptekarzy
wspomnienie: 9 października
Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:
Giovanni urodził się w 1541 r. w Diecimo, niewielkiej miejscowości w jednym z ówczesnych włoskich państw-miast - republice Lukka (Lucca), w zamożnej rodzinie rolniczej. Był najmłodszym z siedmiorga rodzeństwa.
Od wczesnych lat wykazywał zainteresowanie ziołami i lekarstwami – może dlatego, że w rodzinnej wiosce znajdował się sklepik z tymi artykułami? Nie dziwi więc, że gdy miał 17 lat, za namową ojca, rozpoczął praktykowanie aptekarstwa i formalną naukę zielarstwa.
Kształcenie i praktykowanie trwało 10 lat i dopiero w 1568 r. uzyskał uprawnienia do prowadzenia własnej apteki. Ale właśnie wtedy republikę nawiedził kryzys. Jan zaczął pomagać biednym i to pod wpływem spotkania z nimi dojrzewać zaczęło w nim powołanie kapłańskie…
Po kolejnych latach nauk, tym razem przygotowań do kapłaństwa, w 1572 przyjął święcenia…
Były to czasy odnowy trydenckiej. W Kościele pojawiło się wiele nowych ruchów i zgromadzeń szukających nowych dróg – i je wskazujących – w zmieniającym się świecie. Takie osoby jak Karol Boromeusz, Filip Nereusz, Ignacy Loyola, Józef Kalasanty, Kamil de Lellis i Alojzy Gonzaga stały się przykładem dla wielu młodych ludzi pragnących poświęcić się Bogu.
Jan rozpoczął od nauczania dzieci, ale niebawem biskup powierzył mu katechizację dorosłych. W efekcie opracował – na potrzeby nauczania - „kompendium doktryny chrześcijańskiej”, które w użyciu przetrwało aż do XIX w.
Obdarzony charyzmatem przyciągania i pociągania innych, Jan szybko zgromadził wokół siebie kilkoro młodych ludzi, którzy pod jego duchowym kierownictwem pragnęli zmieniać postawy i prowadzić dusze do Nieba. I już w 1574 r. powstały zalążki czegoś, co miało przekształcić się w Zgromadzenie Księży Reformowanych Najświętszej Dziewicy, nazwane później Zakonem Kleryków Regularnych Matki Bożej. Benedykt XVI mówiąc o Janie tak go opisywał: „Swoim uczniom zalecał, by przed ‘oczyma duszy mieli jedynie cześć, służbę i chwałę dla Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego’, a jako dobry farmaceuta, przyzwyczajony do dozowania mikstur za pomocą precyzyjnych miar, dodawał: ‘Trochę wyżej wznieście wasze serca do Boga i z Nim mierzcie rzeczy’”.
Jan wypożyczył niewielki, ale śliczny, kościółek Santa Maria della Rosa w Lukka, i wokół niego rozwinęło się życie wspólnotowe. Szybko stało się oczywiste, że świeccy pomocnicy Jana, pracując z nim razem w praktyce przygotowywali się do życia kapłańskiego. Rodził się nowy ruch zakonny…
Jako główne cele wspólnota wyznaczyła sobie szerzenie kultu Najświętszej Maryi Panny, odprawianie nabożeństwa 40-godzinnego oraz częste przyjmowanie Najświętszego Sakramentu (zgodnie z mottem Jana: „Trzeba zawsze zaczynać od Chrystusa”).
Członkowie wspólnoty składali prostą przysięgę czystości, posłuszności i wytrwałości.
Sukces jednego często rodzi zazdrość i obawę innych. Tak też było i w przypadku Jana. Na przeciw jego planom stanął – rząd Lukki! Włodarze tego miasta-państwa obawiali się niepokojów, braku szacunku dla władz ze strony nowego zgromadzenia, a także zbyt szybkiego rozprzestrzeniania się ruchów kontrreformatorskich – a za taki postrzegano rodzimy zakon Jana i ruch z nim związany – na całe Włochy, co mogłoby skupić na Lukce uwagę wszystkich sąsiadów. Uwagę niepożądaną – więc Jana wyrzucono z republiki…
W zasadzie na stałe, choć do Lukki kilkukrotnie czasowo wracał: wpuszczano go jednakże tylko za specjalnym przyzwoleniem Senatu, uzyskiwanym zazwyczaj po usilnych naciskach Stolicy Apostolskiej…
Nie ugiął się. Jego „recepta na każdy rodzaj reformy duchowej i społecznej: Albo Chrystus, albo nic!”por. Benedykt XVI, oznaczała odmowę przyjęcia kompromisu tam, gdzie rzecz dotyczyła spraw najważniejszych. Nawet za cenę cierpienia.
Mimo banicji założyciela zgromadzenie rozwijało się i w 1580 r. nabyło w Lukce – potajemnie – starożytny kościół Santa Maria Cortelandini (zwany też Santa Maria Nera), który do dziś mu służy.
W 1601 r. Jan pozyskał na rzecz swojego zakonu kościół Santa Maria in Portico w Rzymie. Zasadą, którą wprowadził, było że kongregacja nie powinna posiadać nigdy więcej niż 15 kościołów – 7 w tym samym czasie – i do dziś zgromadzenie pozostaje stosunkowo niewielkim, ograniczonym terytorialnie.
Wcześniej, w 1583 r., naciski papieża Grzegorza XIII sprawiły, iż bp Lukki, Alessandro Guidiccioni, kanonicznie zatwierdził zakon Księży Reformowanych Najświętszej Dziewicy. W 1595 r. kongregację zatwierdził Klemens VIII bullą „Ex quo divina majestas”.
W 1596 r. Klemens VIII nominował Jana apostolskim komisarzem z zadaniem zreformowania benedyktyńskiego klasztoru Montevergine. Pięć lat później podobne zadanie wobec klasztorów Vallombrosa i Monte Senario powierzył mu kardynał-protektor zgromadzenia założonego przez Jana, kard. Baroniusz. Mediował też w sporze między władzami kościelnymi i vice-królem Neapolu.
Powierzanie mu tak delikatnych zadań nie było przypadkowe. Benedykt XVI tak mówił o misyjnej pasji Jana:
„Wraz z prałatem Juanem Bautistą Vivesem i jezuitą Martinem de Funesem opracował [w 1579 r.] projekt i przyczynił się do powstania specjalnej kongregacji Stolicy Apostolskiej do spraw misji — Kongregacji Rozkrzewiania WiaryCongregatio de Propaganda Fide: dziś Kongregacja Ewangelizacji Narodów - Congregatio pro Gentium Evangelizatione), oraz przyszłego Miejskiego Papieskiego Kolegium Krzewienia WiaryPontificio Collegio Urbano de Propaganda Fide, w którym na przestrzeni wieków formowało się tysiące kapłanów — wielu z nich poniosło śmierć męczeńską — by ewangelizować narody.”
W 1605 r. wysłał do Pawła V Memoriał, w którym przedstawił swoje kryteria prawdziwej odnowy Kościoła. Pisał „konieczne [jest], aby ci, którzy chcą reformować obyczaje ludzi, zabiegali szczególnie i przede wszystkim o chwałę Bożą”.
Zmarł z 1609 r. w Rzymie – zachorował ratując życie tysiącom chorych trawionych przez plagę, która w owym czasie nawiedziła Wieczne Miasto.
Pochowany został tamże, w kościele w Santa Maria in Portico.
Relikwie Jana przeniesione zostały później do nowej głównej siedziby założonego przez siebie zgromadzenia, kościoła Santa Maria in Campitelli (zwanego także Santa Maria in Portico) i tam przechowywane są – w stanie nienaruszonym - do dnia dzisiejszego.
Jan Leonardi beatyfikowany został w 1861 r. przez Piusa IX. Kanonizował go Pius XI w 1938 r. (razem ze św. Andrzejem Bobolą).
W 2006 r. Benedykt XVI ogłosił Jana patronem farmaceutów.
Warto też przeczytać katechezę Benedykta XVI poświęconą św. Janowi Leonardi, wygłoszoną podczas audiencji generalnej 7.x.2009 r.
Obejrzyjmy krótki film o wizycie Jana Pawła II w kościele Santa Maria in Campitelli w 1984 :
Krótki film o odsłonięciu rzeźby Jana Leonardi w bazylice św. Piotra w Rzymie przez Benedykta XVI w 2008 r. (po angielsku):
Popatrzmy też na uroczystą procesję z relikwiami św. Jana Leonardi w Campidoglio (2009 r.):
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich:
włoskich: