św. JAN EUDES
(1601, Ri w Normandii - 1680, Caen)
prezbiter i kaznodzieja

patron:

wspomnienie: 19 sierpnia

wszyscy nasi święci >>

Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Urodził się w 1601 r., jako pierwsze z siedmiorga dzieci Izaaka Eudesa i Marty Corbin, wieśniaków, w wiosce Ri w Normandii. Był starszym bratem znanego francuskiego historyka Franciszka (fr. François) Eudes de Mézeray (1610, Ri – 1683, Paryż).

Jako nastolatek ślubował czystość i po ukończeniu szkół podstawowych wstąpił do kolegium jezuickiego w Caen. Tutaj pogłębił w s obie życie wewnętrzne. Znajomość języka łacińskiego opanował w tak doskonałym stopniu, że mógł się nim posługiwać na równi z językiem ojczystym. Jako wzorowy uczeń został przyjęty do Sodalicji Mariańskiej. Po ukończeniu kolegium w 1623 r. wstąpił do głośnego wówczas we Francji „Oratorium Jezusa”. Przyjął go sam założyciel tej instytucji, kard. Piotr de Bérulle (1575, Cérilly – 1629, Paryż), wówczas najwyższy autorytet moralny we Francji.

W dwa lata potem Jan przyjął święcenia kapłańskie (1625 r.).

Kapłańskie życie rozpoczął od pomocy ofiarom plagi naonczas pustoszącej Francję (m.in. w Argentan w 1627 r.). Ponoć przez pewien czas żył w dużej beczce na środku pola, na uboczu, spożywając jedzenie przynoszone mu z pobliskiego konwentu – byle tylko samemu nie stać się roznosicielem epidemii.

Następnie został wysłany do Caen. Powierzono mu obowiązki wędrownego kaznodziei, by głosił rekolekcje, parafialne misje, słowo Boże z okazji odpustów i świąt. Za podstawę obrał sobie katechizm. Systematycznie uczył prawd wiary i moralności tak dzieci, jak i dorosłych, wieśniaków, jak i mieszczan. Co roku przeprowadzał 3 do 4 onych parafialnych misji, a każda z nich trwała od 4 do 8 tygodni. Razem przeprowadził ich aż 110 (lata 1632-1676).

Plan misji charakteryzowały dwie cechy szczególne: kazanie wygłaszane do zgromadzonych, zazwyczaj w kościele, ale niekiedy, w związku z i lością uczestników, na placach przed świątyniami; oraz sakramentalna spowiedź. Jan określił to tak: „kaznodzieja nagania hałasując w krzewach, a spowiednik chwyta ptaki!”.

Stał się znany wszem i wobec. Przemierzył całą Normandię, Bretonię i część Burgundii. Wielu kapłanów i sióstr zakonnych poddało się pod jego kierownictwo duchowe.

W c zasach nieustannych wojen i zamieszek, zaraz i pożarów, pomnażających nędzę, w miastach szerzyła się rozpusta. Wiele niewiast i dziewcząt w tego rodzaju życiu widziało jedyną dla siebie szansę zdobycia utrzymania. Jan utworzył więc w 1641 r. nową, żeńską rodzinę zakonną do opieki nad m oralnie upadłymi dziewczętami, pod nazwą Sióstr Matki Bożej od Miłosierdzia. Nowy zakon otworzył swoje placówki w Caen (1642 r.), w Rennes (1673 r.), w Hennebont (1676 r.) i w Guingamp (1676 r.). Aleksander VII (1599, Siena - 1667, Rzym) zatwierdził dzieło bullą z 1666 r.

Za poradą spowiednika, i zgodą Hermana Jana (fr. Armand-Jean) kard. du Plessis de Richelieu (1585, Paryż - 1642, Paryż), wystąpił z Oratorium i postanowił założyć własne zgromadzenie misyjne: Kongregację Jezusa i Maryi (Eudyści) dla nauczania księży i przyszłych misjonarzy, z myślą o katechizacji ludu, mocno pod tym względem zaniedbanego. Był rok 1643.

W rezultacie powstało szereg seminariów duchownych w diecezjach, w których ich jeszcze nie było, mimo bardzo wyraźnych zaleceń soboru trydenckiego (1545-1563): w Coutances (1650 r.), w Lisieux (1653 r.), w Rouen (1658 r.), w Evreux (1667 r.) i w Rennes (1670 r.). Seminaria te prowadzili synowie duchowi Jana. Wyszło z nich wielu gorliwych kapłanów…

Był niezmordowanym apostołem nabożeństwa do Serca Pana Jezusa (tu palmę pierwszeństwa dzieli ze św. Małgorzatą Marią Alacoque) i Serca Jego Matki. Jako pierwszy wystąpił publicznie z rozpowszechnianiem nabożeństwa, które było dotąd zarezerwowane tylko dla wybranych. U biskupów poszczególnych diecezji otrzymał zezwolenie na obchodzenie święta Serca Jezusa (20 października) i Serca Maryi (8 lutego). Rodziny zakonne, które założył, oddał pod opiekę Serca Maryi i Jezusa (symbolem jego własnej są dwa serca złączone razem…)

Ułożył też do tekstu Mszy świętej i pacierzy kapłańskich osobne czytania i hymny ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa i Serca Jego Matki. Dlatego też Leon XIII (1810, Carpineto - 1903, Watykan), ogłaszając dekret o heroiczności cnót Jana Eudesa w 1903 r., nazwał go „Autorem liturgicznej modlitwy do Najświętszego Serca Pana Jezusa i Serca Najświętszej Maryi Panny”.

O jeg o drodze życiowej tak mówił Benedykt XVI: „Mając pełną świadomość wielkiej potrzeby pomocy duchowej, jaką odczuwały dusze właśnie z powodu nieprzystosowania się dużej części kleru, święty ten, który sam był proboszczem, założył zgromadzenie zajmujące się w sposób szczególny formacją kapłanów. […] Fundamentem drogi świętości, jaką sam przebył i zaproponował swoim uczniom, była mocna ufność w miłość, którą Bóg objawił ludzkości w kapłańskim Sercu Chrystusa i w macierzyńskim Sercu Maryi. W owych czasach okrucieństw, utraty życia wewnętrznego, zwrócił się on do serca, aby powiedzieć sercu słowo z Psalmów, dobrze zinterpretowane przez św. Augustyna. Chciał przywołać osoby, ludzi, a przede wszystkim przyszłych kapłanów, do serca, ukazując kapłańskie Serce Chrystusa i macierzyńskie serce Maryi”^{Benedykt XVI, audiencja ogólna 19.viii.2009 r., Castel Gandolfo}.

Znajdował też czas na twórczość pisarską przybliżającą doktryną wiary o niezwykłej prostocie i klarowności. Do najcenniejszych jego pism należą „Królestwo Chrystusa” (fr. „Le Royaume de Jésus”), 1637 r., „Katechizm misyjny”, 1642 r., „Kontrakt człowieka z Bogiem przez Chrzest święty” (fr. „Le contrat de l'homme avec Dieu par le Saint Baptême”), 1654 r., „Pamiętnik życia kościelnego”, 1681 r., „Dobry spowiednik” (fr. „Le Bon Confesseur”), 1666 r. i „Kaznodzieja apostolski”, 1685 r.. Niektóre z tych dziełek ukazały się w druku dopiero po jego śmierci.

Działalność misyjną zakończył 5 lat przed śmiercią, gdy zachorował. Zmarł w Caen w 1680 r.

Jego beatyfikacji dokonał Pius X (1835, Riese - 1914, Watykan) w 1909 r., natomiast kanonizacji, Pius XI (1857, Desio - 1939, Watykan), w roku świętym 1925.

W momencie wybuchu rewolucji Eudyści prowadzili 15 seminariów, parę szkół i parafii. Wszystkie zostały zamknięte przez rewolucyjne władze. Niektórzy z zakonników zostali zamordowani (czterech z nich zostało beatyfikowanych w 1926 r., wśród nich koadiutor Przełożonego Generalnego Franciszek Ludwik (fr. François-Louis) Hébert). Po ustaniu szaleństw kongregacja powoli się odbudowała. Dziś dział w 8 krajach, podzielonych na 4 prowincje: francuską (Francja, Wybrzeże Kości Słoniowej, Benin), kolumbijską (Kolumbia, Ekwador), północno-amerykańską (Kanada, USA) oraz wenezuelską…

Benedykt XVI o Janie Eudesie:

• EKAI

Opracowanie oparto na następujących źródłach:

polskich:

• Wiara.pl
• ILG
• Wikipedia.pl

angielskich:

• Catholic Encyclopedia
• St John Eudes
• Eudistes
• IrondeQuit
• Magnificat
• Tradition in Action
• Marie de Nazareth
• Good Shepherd Sisters
• SQPN
• Wikipedia.en
• Catholic Online

włoskich:

• Santi e Beati