Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
poprzedni
NIEZWYKŁE WIZERUNKI MATKI BOŻEJ na ŚWIECIE
(pełna lista: TUTAJ)
NASZA PANI ze ŚWIECĄ
lokalizacja: grota Achbinico, Candelaria (Teneryfa)
następny
Łącza do ilustracji związanych z wizerunkiem:
Alfons (hiszp. Alonso) de Espinoza (ur. 1543-?), hiszpański kapłan i historyk, w opublikowanej w 1594 r. w Sewilli pracy „Historia Naszej Pani ze Świecą” (hiszp. „Historia de Nuestra Señora de Candelaria”), oraz późniejszej „Pochodzenie i cuda świętego wizerunku Naszej Pani ze Świecą, która objawiła się na wyspie Teneryfa, wraz z opisem wyspy” (hiszp. „Del origen y milagros de la Santa Imagen de Nuestra Señora de Candelaria, que apareció en la Isla de Tenerife con la descripción de esta Isla”), opisał historię „od wieków czczonej” na Wyspach Kanaryjskich figurki Madonny.
Według de Espinozy w 1392 r. na jednej z plaż na wyspie Teneryfa, w regionie zwanym Güímar, paru pasterzy kóz z ludu Guanczów (berber. Igwanciyen), zamieszkujących wyspę, znalazło statuetkę Dziewicy Maryi z Dzieciątkiem na ręku i zieloną świecą (stąd nazwa — Candelaria).
Nie próbowano do Niej podejść — szamani zabraniali podchodzić do kobiet bez świadków, w dziczy, nawet jeśli miałby być to tylko wizerunek niewiasty. Jeden z pasterzy próbował zatem rzucić kamieniem w Statuetkę, ale nie był w stanie — coś go wyraźnie powstrzymywało, jakby ramię uległo chwilowemu paraliżowi. Drugi zatem próbował ugodzić Figurkę rzucając w Nią ostrym nożem, ale zamiast w Madonnę miał sam się ugodzić…
Przestraszeni pasterze pobiegli zawiadomić o zdarzeniu swego księcia (hiszp. mencey), Acaimo, jednego z dziewięciu rządzących ówcześnie na Teneryfie. Książę, zaintrygowany, poszedł zobaczyć tak niezwykłe znalezisko, i wymusił na pasterzach, by podeszli do Figurki i przynieśli mu Ją.
Gdy ci unieśli Ją w niewytłumaczalny sposób powróciły im siły a rany zabliźniły się!
Przynieśli Figurkę księciu, który chciał Ją mieć dla siebie, ale okazała się za ciężka i musiał poprosić o pomoc. I tak zaniesiono Ją do groty (hiszp. Cueva) de Chinguaro, siedziby księcia.
Pewnie nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że wyspa Teneryfa, jako ostatnia z Wysp Kanaryjskich, została skolonizowana przez Hiszpanów — królestwo Kastylii-León - dopiero 100 lat później, w 1495 r., a po raz pierwszy pojawili się oni na archipelagu dopiero w 1402 r.!
Guanczowie byli wyznawcami rodzaju animizmu, pogańskiego kultu przypisującego duszę i ducha zmarłych ludzi wszystkim roślinom, zwierzętom, minerałom i żywiołom… I w owej jaskini de Chinguaro książę Acaimo stworzył swego rodzaju prywatną świątynię, identyfikując znalezioną Figurkę Madonny z boginią Chaxiraxi (matką bogów).
Niewiele lat później niejaki Antón, Guancz z Teneryfy, który został schwytany przez Hiszpanów na innej z wysp, poznał chrześcijaństwo i nawrócił się, powrócił na rodzinną wyspę. było to jeszcze przed jej podbiciem Teneryfy przez Kastylijczyków. Gdy zobaczył figurkę czczoną w groty;de Chinguaro rozpoznał w niej Dziewicę Maryję. Powiedział o tym władcy, owemu mencey, opowiadając jednocześnie o swoim nawróceniu.
Ten moment można uznać za pierwszy akt chrystianizacji Teneryfy.
Wieść o historii Antón i pochodzeniu Figurki szybko rozeszła się po wyspie. Zainteresowanie Figurką wzmogło się i Antónowi udało się przekonać księcia, że warto wystawić Ją i ukazać wszystkim mieszkańcom Teneryfy. Tak też się stało i niebawem Statuetkę przeniesiono do innej groty, Achbinico, później zwanej także grotą św. Błażeja (hiszp. San Blas) Sebasty, gdzie mogła być odwiedzana, i czczona, przez wszystkich Guanczów.
Pewnego dnia skradziono Ją i wywieziono na wyspę Lanzarote (inną wyspę w archipelagu Wysp Kanaryjskich). Zaraz potem wszelako wyspę ogarnęła zaraza, którą przypisano przywiezieniu skradzionej Statuetki z Teneryfy. Przestraszeni złodzieje zwrócili Madonnę i w ten sposób Pani de la Candelaria powróciła na Teneryfę, do groty Achbinico.
Po podbiciu Wysp Kanaryjskich pierwszą Mszę św. w grocie Achbinico odprawiono 2.ii.1497 r., po czym gubernator (hiszp. adelantado) Alfons (hiszp. Alonso) Fernández de Lugo (?, Sanlúcar de Barrameda – 1525, La Laguna), hiszpański konkwistador, zarządził utworzenie w grocie eremu, pustelni. Został on otwarty dopiero w 1526 r. przez następnego adelanto, syna Alfonsa, Piotra (hiszp. Pedro) Fernández de Lugo (1475 – 1536, Santa Marta).
W grocie Achibinico miał także miejsce chrzest pozostałych na wyspie Guanczów — tych, którzy nie zginęli w czasie konkwisty albo nie wyjechali, bądź nie zostali wywiezieni przez zwycięskich zdobywców. Hiszpanie przyjęcie chrześcijaństwa przez tubylców przypisali wstawiennictwu Pani de la Candelaria…
Czarna Madonna szybko zyskiwała czcicieli na całym archipelagu, miały miejsce pierwsze cudowne uzdrowienia… Warto zwrócić uwagę na fakt, że tam, gdzie Hiszpanie tworzyli swe kolonie chrześcijaństwo — katolicyzm - w bardzo krókim czasie zapuszczało korzenie, i to silne, mocne korzenie. Tam natomiast, gdzie pojawiali się inni (e.g. Ameryce Północnej, Australii, etc.) nie udawało się nawrócić tubylców…
Później przy grocie Achibinico powstała bazylika Naszej Pani ze Świecą (hiszp. Basílica de Nuestra Señora de la Candelaria). W 1598 r. Filip III Habsburg (1578, Madryt – 1621, Madryt) przyjmując koronę hiszpańską nadał sanktuarium de la Candelaria tytuł królewski — była pierwszą świątynią na Wyspach Kanaryjskich tak uhonorowaną.
Ta świątynia uległa w 1789 r. zniszczeniu (pożar, z którego zdołano uratować Panią Teneryfy) ale natychmiast ją odbudowano.
Sama figurka Naszej Pani ze Świecą, znaleziona przez pasterzy Guanczów, powróciła tam, skąd przybyła na Teneryfę — do morza. W 1826 r. archipelag nawiedziło tsunami, które zniszczyło wyspę i Ją porwało. Odtworzoną Ją natychmiast, a kopię, o wysokości 160 cm, wykonał jeden z najbardziej znanych rzeźbiarzy pochodzących z Wysp Kanaryjskich, Ferdynand (hiszp. Fernando) Estévez.
W 1867 r. Nuestra Señora de la Candelaria została o głoszona główną patronką całego archipelagu Wysp Kanaryjskich — wcześniej, w 1559 r., Klemens VIII uznał Ją patronką Teneryfy…
W 1889 r. Dziewica de la Candelaria została kanonicznie ukoronowana…
Kult Czarnej Madonny de la Candelaria, zwanej także La Morenita, rozprzestrzenił się wraz z rozprzestrzenianiem się kultury hiszpańskiej w Ameryce Południowej i w regionie Karaibów. Jest tam patronką m.in. miast Medellín (Kolumbia), Puno (Peru), i Mayagüez (Portoryko) (które zostało zresztą założone jako Nuestra Señora de la Candelaria de Mayagüez).
Pielgrzymi tłumnie nawiedzają grotę Achbinico, na zapleczu bazyliki Candelaria na Teneryfie, przynosząc ze sobą zapalone świece, stawiając je przed kopią, w brązie, Dziewic y ze Świecą, ubieraną w kolorowe, bogate, pozłacane, obite szlachetnymi kamieniami, stroje, w zależności od okresu liturgicznego.
W miejscu, gdzie dwaj pasterze po raz pierwszy ujrzeli Figurkę znajduje się dziś krzyż, a tam, gdzie książę Acaimo stwierdził, że Figurka jest za ciężka na jego siły, najstarszy kościółek na wyspie, pw. Naszej Pani del Soccoro (hiszp. Nuestra Señora del Socorro), w skrócie El Soccoro.
Jedną z ciekawostek związanych z Dziewicą z Teneryfy są do dziś nieodczytane napisy na drewnianych szatach oryginalnej Figurki:
| Na kołnierzu: | ETIEPESEPMERI |
| Na lewym rękawie: | LPVRINENIPEPNEIFANT |
| U dołu szaty: | EAFM IPNINI FMEAREI |
| Na pasku: | NARMPRLMOTARE |
| Na mankiecie prawej ręki: | OLM INRANFR TAEBNPEM Reven NVINAPIMLIFINIPI NIPIAN |
| Na brzegu lewej dłowni: | EVPMIRNA ENVPMTI EPNMPIR VRVIVINRN APVI MERI PIVNIAN NTRHN |
| Z tyłu: | NBIMEI ANNEIPERFMIVIFVE |
Święto Madonny de la Candelaria obchodzone jest 2 lutego.
Popatrzmy na krótki film o Virgen de la Candelaria (po hiszpańsku):
Mapa okolicy:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
angielskich:
hiszpańskich: