Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
poprzedni
Mrzygłód
(25.viii.1996)
KORONOWANE WIZERUNKI MATKI BOŻEJ (176)
(pełna lista: TUTAJ)
Matka Boża Saletyńska - Pojednawczyni Grzeszników
z Dębowca
Data pierwszej koronacji: 15 września 1996
następny
Wrocław
(31.v.1997)
Łącza do wizerunków Matki Bożej (a także wydarzeń z Nią związanych):
Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej w Dębowcu jest zwane Polskim La Salette. Założyło je Zgromadzenie Księży Misjonarzy Saletynów (łac. Missionarii Dominae Nostrae a La Salette – MS), czyli saletyni, utworzone w 1852 r., rok po ogłoszeniu dekretu o prawdziwości objawienia Matki Bożej w La Salette, które na tereny Polski sprowadzone zostało w 1902 r. przez metropolitę lwowskiego, św. abpa Józefa Bilczewskiego (1860, Wilamowice – 1923, Lwów).
19.ix.1847 r. dwoje dzieci, pastuszkowie: 15-letnia Melania Calvat (1831, Corps – 1904, Altamura) i 11-letni Maksymin Giraud (1835, Corps – 1875, Corps), miało widzenie Matki Bożej. W czasie, gdy Francja ciągle zbierała gorzkie żniwo rewolucji z końca XVIII w., Matka Boża – płacząc – prosiła, aby ludzie przestrzegali Boże przykazania i nie bluźnili przeciw Jej Synowi, przestrzegała przed gniewem Bożym i prosiła o modlitwę.
Dębowiec to wieś położona w malowniczej części Pogórza Jasielskiego, na Podkarpaciu, w odległości 8 km na południe od Jasła, nad rzeką Wisłoką, na terenie diecezji rzeszowskiej.
Dzieje Dębowca sięgają XIII wieku, choć istnieją również ślady wcześniejszego osadnictwa (VII-XII w.). W 1328 r. osada miała liczyć 432 osoby„Poloniae et Lithuaniae” - Augustyn Theiner (1804, Wrocław – 1874, Civitavecchia), lata 1860–4. Parafia powstała ok. 9.vi.1338 r., gdy król Kazimierz III Wielki (1310, Kowal – 1370, Kraków) uposażył kościoł parafialny i rektora szkoły parafialnej w Dębowcu. O jej istnieniu w 1348 r. pisał także Jan Długosz (1415, Brzeźnica – 1480, Kraków), późniejszy arcybiskup-nominat lwowski, w swoich „Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae” (pl. „Roczniki, czyli kroniki słynnego Królestwa Polskiego”), zwanych w skrócie „Kronikami”.
Osadę formalnie lokował w 1349 r. na magdeburskim prawie miejskim (łac. Ius municipale magdeburgense) król Kazimierz Wielki, a jej pierwszym wójtem dziedzicznym został, 15.viii.1349 r., niejaki Mikołaj z Bakowa. Dębowiec prawa miejskie utracił w 1934 r.
Kazimierz Wielki, który jakże przyczynił się do rozwoju Dębowca, 14.v.1365 r. odwiedził go osobiście…
Dębowiec przetrwał wieki panowania Rzeczpospolitej, przetrwał czasy rozbiorowe i zaboru austriackiego, epidemie i zarazy pustoszące okolice (m.in. w latach 1466-7, 1482-3, 1496-7, 1623, 1652-3, 1658-9, 1679-80, 1831), pożary (lata 1471, 1512, 1626, 1822-3, 1833), powodzie (lata 1494, 1650, 1771-2, 1845, 1849, 1873, 1884), najazdy obcych wojsk (lata 1474, 1498, 1589, 1624, 1629, 1654, 1655-6, 1657, 1709, 1755-7, 1769-70, 1799).
A koniec zaborczej władzy austriackiej przyniósł zasadniczy zwrot…
W 1910 r. wystawiono na sprzedaż część majątku hrabiego Floriana Ziemiałkowskiego (1817, Berezowica – 1900, Wiedeń), polskiego prawnika, polityka, pierwszego prezydent Lwowa po uzyskaniu, w ramach zaboru austriackiego, autonomii przez Galicję (Królestwo Galicji i Lodomerii), byłego ministra w rządzie austriackim, właściciela dóbr Dębowiec. Ziemię w Dębowcu kupili saletyni, którzy nieśli i do dziś niosą w świat przesłanie Matki Bożej z La Salette, i jeszcze w tym samym roku, dekretem ordynariusza przemyskiego z 2.vii.1910 r., św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara (1842, Korczyn – 1924 Przemyśl), zezwalającym na fundację klasztoru i założenie Szkoły Apostolskiej, której celem miało być wychowanie misjonarzy dla Polaków, tak w kraju, jak i przebywających za granicą, przystąpili do budowy klasztoru, według projektu architekta diecezjalnego z Przemyśla, inż. Stanisława Kostki Majerskiego (1872, Przemyśl – 1926, Przemyśl).
20.xi.1911 r. bp Pelczar udzielił pozwolenia na sprowadzenie z Grenoble do Dębowca Sióstr Wynagrodzicielek Matki Bożej z La Salette (dziś Siostry Matki Bożej z La Salette, czyli saletynki).
Saletyni przywieźli ze sobą do Dębowca specjalny kult Matki Bożej. Już 15.ix.1912 r. poświęcono kaplicę Matki Bożej z La Salette, dobudowaną do klasztoru, w której w ołtarzu głównym umieszczono obraz Matki Bożej Saletyńskiej, ukoronowanej w postaci siedzącej, dzieło malarki z Krakowa, Matyldy Meleniewskiej (1869 - 1930, Kraków?).
14 lat później, już w wolnej Rzeczypospolitej, 19.ix.1926 r., podczas uroczystości 80 rocznicy objawień, w Dębowcu pojawiła się pierwsza figura Matki Bożej Płaczącej, wykonana w Poznaniu.
W czasie 20-lecia międzywojennego powstała w Dębowcu Kalwaria Saletyńska, czyli podobizna miejsca objawienia Matki Bożej w La Salette, zbudowana w 1929 r. Znajdują się w niej figury przedstawiające trzy fazy objawienia z 19.ix.1847 r. – Matki Bożej płaczącej, rozmawiającej z dziećmi i wstępującej do nieba - sprowadzone z Lyonu we Francji.
14 scen męki Pana Jezusa - również wykonanych w Lyonie - w formie płaskorzeźby umieszczono na krzyżach ustawionych wzdłuż drogi krzyżowej.
Uroczystego poświecenia Kalwarii Saletyńskiej, później dwukrotnie jeszcze przenoszonej i poświęcanej, dokonał sufragan przemyski, bp Karol Józef Fischer (1847, Jasło - 1931, Przemyśl), w obecności 20 tys. pielgrzymów z całego kraju.
Sankturium szybko stało się znaczącym centrum pielgrzymkowym. Już w 1932 r. przybyło tu, wraz z gen. Józefem Hallerem von Hallenburg (1873, Jurczyce – 1960, Londyn), ponad 35 tys. pątników. Zanotowano niezwykłe uzdrowienia, przypisywane cudownej wodzie z La Salette, rozdawanej przez zakonników.
10.ix.1933 r. poświęcono kaplicę Matki Bożej Płaczącej, wybudowaną w parku, a w niej umieszczono cudowną figurę Matki Bożej Płaczącej.
Trzy lata później rozpoczęto budowę kościoła w Dębowcu według projektu inż. arch. Wincentego Witolda Wincentego Rawskiego (1893, Przemyśl - 1962, Wrocław) ze Lwowa. Świątynię ukończono w 1939 r., tuż przed wybuchem II wojny światowej, a poświęcono 21.ix.1941 r. pw. Matki Boskiej Saletyńskiej. Umieszczono wówczas w ołtarzu głównym kolejną wersję rzeźby Matki Bożej Saletyńskiej, w postawie stojącej, wykonaną w 1939 r. w drewnie lipowym przez Piotra Kędzierskiego (1874-1959), artystę z Krosna, z polichromią Władysława Niepokoja (1905, Suchodół - 1985), znanego portrecisty z Krosna.
W czasie II wojny światowej Dębowiec znajdował się pod niemiecką kontrolą. Pod koniec ix.1939 r. Niemcy urządzili w klasztorze koszary wojskowe.
Natomiast 17.ix.1944 r. Rosjanie rozpoczęli bombardowanie Dębowca, w wyniku którego zniszczeniu uległy zabudowania klasztorne i nowo wystawiony kościół Matki Bożej Saletyńskiej. Drugi równie niszczący atak miał miejsce 15.i.1945 r. W rezultacie, w 1948 r., w czasie naprawy zniszczonego kościoła, rozebrano uszkodzoną kaplicę Matki Bożej Płaczącej w parku klasztornym.
Zaraz po wypędzeniu Niemców nowi rosyjscy najeźdźcy wraz z komunazistowskimi władzami skonfiskowali – czytaj: rozkradli - saletynom drukarnię, a potem zamknęli prowadzone przez nich szkoły: gimnazjum i niższe seminarium. Dwukrotnie też, w 1950 r. i 1952 r., okradali klasztor, po czym go zarekwirowali, pozostawiając im tylko 6 pokoi (resztą oddzielono murem). W x.1954 r. komunaziści próbowali wysiedlić saletynów z Dębowca – dzięki bohaterskiej postawie kobiet, które przez długi czas czuwały przy sanktuarium saletynom, udało się temu zapobiec.
Komunazistowskie represje trwały przez cały czas ich namiestniczych rządów w rosyjskiej republice polskiej prl. Klasztor saletyński nieustannie kontrolowano, okradano, a kilka razy zdarzył się wypadek podpalenia budynków zakonnych (m.in. podczas zjazdu młodzieży podpalono dom nowicjacki). Stale były w kościele i w budynkach klasztornych wybijane szyby. Kilkakrotnie okradano kościół z wotów. Zmuszano kandydatów na księży i braci zakonnych do donosicielstwa i namiawiano na współpracę ze zbrodniczymi jednostkami komunazistowskiego Urzędu Bezpieczeństwa.
Klasztor zwrócono saletynom zwrócono dopiero w 1992 r., gdy wybudowany został już nowy budynek…
Odnowiony kościół Matki Bożej Saletyńskiej, którego remont rozpoczął się w 1954 r., poświęcony został 17.ix.1966 r. przez bpa Ignacego Marcina Tokarczuka (1918, Łubianki Wyższe – 2012, Przemyśl).
Sześć lat wcześniej wszelako powstała i 18.ix.1960 r. została poświęcona przez sufragana przemyskiego, bpa Stanisława Jakiela (1910, Jaćmierz – 1983, Przemyśl), kaplica Matki Bożej z La Salette, będąca dziś boczną kaplicą sanktuarium. Powstała jako miejsce przechowywania nowej figury Matki Bożej Płaczącej, cieszącej się dziś specjalnym kultem w Dębowcu.
Nowa rzeźba, o wysokości 130 cm i szerokości podstawy 62 cm, jest kopią figury z La Salette. Przedstawia Matkę Bożą Saletyńską siedzącą na kamiennym głazie, z twarzą ukrytą w dłoniach i pochyloną do przodu. Wykonał Ją, w 1959 r. w Krakowie, w drewnie lipowym, niejaki Edward Koś z Pułanek k. Frysztaka, według modelu prof. Franciszka Kalfasa (1898, Cięcin – 1968, Kraków) z Krakowa, a polichromią olejnymi farbami pokrył Ją w 1960 r. Józef Jura z Wadowic.
Artyści opierali się na relacjach dzieci, które widziały Matkę Bożą w La Salette. Twierdziły one, że Piękna Pani, w prostym stroju XIX-wiecznej francuskiej wieśniaczki, siedziała na kamieniu z twarzą ukrytą w dłoniach, a z Jej oczu przez cały czas płynęły łzy. Znajdowała się w środku błyszczącej kuli o średnicy ok. 2 m. W Dębowcu to niezwykłe światło symbolizować ma duża, eliptyczna mandorla (pl. migdał) - czyli aureola - otaczająca posąg Madonny.
Wcześniejsze figurki Matki Bożej – te z 1936 r. i 1939 r. – przekazano innym ośrodkom saletyńskim w Polsce (m.in. w Rzeszowie).
Od początku Matka Boża cieszyła się kultem. Odnotowywano niezwykłe łaski, którymi obdarzani byli i są Jej czciciele…
W dniach 17-20.ix.1972 r. obchodzono jubileusze 125 rocznicy objawienia w La Salette i 120 rocznicy powstania zgromadzenia saletynów. W uroczystościach wzięli wówczas udział Stefan kard. Wyszyński (1901, Zuzela – 1981, Warszawa), Prymas Tysiąclecia (20.ix.1972 r.), i Karol kard. Wojtyła (1920, Wadowice – 2005, Watykan), późniejszy Jan Paweł II (19.ix.1972 r.).
W 1983 r. wokół placu sanktuaryjnego wykonano kapliczki różańcowe.
Wreszcie 15.ix.1996 r., w dzień po zebraniu Episkopatu Polski, odbyła się w Dębowcu uroczystość koronacji, w imieniu i z autorytetem Jana Pawła II, łaskami słynącej figury Matki Bożej Płaczącej – Pojednawczyni Grzeszników, przy współudziale znacznej części Episkopatu.
Jan Paweł II napisał wówczas: „Jan Paweł II, Papież na wieczną rzeczy pamiątkę. Bolesna Matka Chrystusa kiedy pod krzyżem swego Syna stała, ustanowiona została naszą Matkąpor. J 19, 26. Dlatego lud wierny pod Jej obronę się ucieka i otacza Ją synowska czcią. Przeto na prośbę najdostojniejszego biskupa Kazimierza Górnego, ordynariusza rzeszowskiego, który […] wyraził pragnienie duchowieństwa i wiernych, chętnie się zgadzamy, aby piękna, z bardzo licznych łask słynąca figura Błogosławionej Dziewicy, pod wezwaniem Naszej Pani z La Salette, która jest otoczona czcią w kościele położonym w miejscowości o nazwie Dębowiec, naszym imieniem i powagą drogocenną korona mogła być ozdobiona”.
Homilię wygłosił Józef kard. Glemp (1929, Inowrocław – 2013, Warszawa), Prymas Polski. Złotą koronę na głowę Matki Bożej Saletyńskiej, wykonaną przez Lecha Dziewulskiego (ur. 1951, Kraków) z Krakowa, założył Matce Bożej nuncjusz apostolski, abp Józef Kowalczyk (ur. 1938, Jadowniki Mokre).
Z kultem pątniczym Pani Dębowieckiej związane są praktyki wotywne. Należy do nich tzw. ofiara, polegająca na obchodzeniu na kolanach ołtarza z figurą Matki Bożej Płaczącej i połączona z prywatnym ofiarowaniem się Maryi.
Świadectwem kultu są także dary wotywne składane przez pielgrzymów: błagalne lub dziękczynne.
Najczęstszym wyrazem podziękowania za otrzymane łaski są wota - symboliczne dary w postaci srebrnych i metalowych serduszek oraz inne wartościowe przedmioty.
W dębowieckim sanktuarium - dziś bazylice mniejszej Najświętszej Maryi Panny z La Salette - znajduje się także posrebrzany relikwiarz z relikwiami ponad 50 świętych. Ma kształt ściętego pnia drzewa, z którego wyrastają gałęzie i młode pędy - symbol odradzającego się Kościoła. W podstawę relikwiarza wmontowano relikwie apostołów, którzy są fundamentem Kościoła. Relikwie apostołów: św. Piotra i św. Pawła, znajdują się w górnej części zamykającej relikwiarz.
Popatrzmy na krótkie filmiki o sanktuarium w Dębowcu:
Adres:
Bazylika Najświętszej Maryi Panny z La Salette
38-220 Dębowiec 55
Mapa dojazdu:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
innych:
- „Z dawna Polski Tyś Królową, Koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1999”, wyd. V poprawione, Siostry Niepokalanki, Szymanów 1999